Ngày 3 tháng 1 năm 2011
Bạn ta,
Paris có thể giải quyết được một vấn đề liên quan đến thẩm mỹ và môi sinh một cách dễ dàng nếu hai văn phòng dịch vụ dogdoo.com và crap-o-gram.com ở Hoa kỳ đưa được dịch vụ họ cung cấp sang thủ đô nước Pháp.
Hai văn phòng này sẽ giúp làm sạch đường phố Paris, du khách có thể đi ngoạn cảnh thoải mái, tha hồ nghếch mắt lên trời ngó tháp Eiffel hay mấy cô đầm mà không sợ đạp phải kỷ niệm của những con chó lớn nhỏ để lại trên đường.
Những đống kỷ niệm này vừa làm xấu Paris, Paris của Prévert, của Apollinaire... vừa làm ô nhiễm thành phố này mà hiện chưa ai nghĩ được ra cách để giải quyết.
Hai văn phòng dogdoo.com và crap-o-gram.com ra đời cách đây không lâu, nhưng làm ăn có vẻ khá như con số người tới thăm web site của họ đã cho thấy. Cả hai đều cung cấp một dịch vụ, dịch vụ trả thù, và tuy những "đòn" thù này không đưa đến đổ máu, vong mạng cho phía bên kia, nhưng sự thỏa mãn mà người ta có được thì rất lớn. Mục tiêu của hành động trả thù này cũng khó mà có thể kiện cáo, lôi người trả thù hay văn phòng trung gian giúp trả thù ra tòa được.
Trả thù vừa đem lại sướng khoái gấp bao nhiêu lần những sướng khoái của ông Thánh Thán mà lại không sợ bị kiện cáo lôi thôi thì còn gì bằng.
Chúng ta thì lại chẳng bao giờ là Phật, là Chúa để mà độ lượng, có bao nhiêu má đưa ra hết cho người ta đánh. Chúng ta cũng muốn trả thù lắm đấy, nhưng chỉ sợ chúng nó lăn ra chết thì khổ, nên lại thôi, trở lại làm người cao thượng, bắt chước nhân vật trong Quốc Văn Giáo Khoa Thư quăng hòn đá xuống ao chờ dịp mò lên dùng trong dịp khác vậy.
Trong khi kẻ thù của chúng ta thì lại không thiếu gì. Ông luật sư của mẹ cháu ở tòa án, hay mấy "em" chị vợ xía đủ mọi chuyện vào đời bạn, còn nếu không thì là tên hàng xóm bên kia đường sáng sáng cho con chó của nó dùng bãi cỏ trước nhà bạn làm nơi gửi đống kỷ niệm vàng son chẳng hạn.
Đã bao nhiêu lần bạn đứng trong bếp bóp nát quả cam trong tay, mưu chuyện "phá cường địch" mà chưa làm được để sử sách ghi công trạng. Hai văn phòng dịch vụ này sẽ giúp trả vài cái thù cho lương tâm được trong sáng trở lại. Bạn cung cấp tên và địa chỉ của những "đứa" ấy, rồi cho biết muốn đống nhỏ hay đống nhỡ, hay đống lớn, văn phòng sẽ gửi quà đến tận nhà mấy "đứa" ấy.
Cứ tưởng tượng những "đứa" ấy ôm gói quà vào nhà, mừng rỡ nghĩ mình xấu xa đáng ghét như thế mà còn có ngưới gửi quà tặng, tháo giấy gói ra thì một cục cứt chó lăn ra, cầm lên, ngó, nhìn, ngửi mãi thì cũng vẫn thấy chỉ là một cục cứt chó, thì còn gì sướng khoái cho bằng.
Cục nhỏ, sản phẩm của những cậu chó nhỏ nặng khoảng 20 cân Anh giá $15.00. Của những cậu chó lớn hơn, khoảng 50 cân Anh phí tổn sẽ là $20.00. Của những cậu lớn hơn, từ 100 cân Anh trở lên giá $25.00.
Dogdoo.com trong quảng cáo đọc được ở Internet, nói rằng đó là nhưng thứ cứt chó tốt nhất mà tiền có thể mua được (... of the best poop money can buy.)
Còn crap-o-gram.com thì cho biết sẽ gửi đúng cứt của loại chó mà thân chủ chọn, còn ấm, mới, không dùng cứt cũ, đi bất cứ cho ai, lúc nào và ở bất cứ đâu trên thế giới (... one warm, fresh and species of your choice delivered to anyone, anytime, anywhere in the world.)
Như vậy, ít ra, món quà gửi đi cũng là thứ đắt tiền, hảo hạng của người trả thù hào hoa, rộng rãi, không thương xu, tiếc bạc. Người nhận có thể coi đó là một an ủi không nhỏ.
Khi dịch vụ phát triển, các văn phòng này sẽ không thể trông cậy vào cây nhà, lá vườn được nữa. Có thể sẽ phải lập những trại chó, nuôi những cậu đủ loại từ Pitbull, Rottweiler, Doberman để sản xuất lại cứt dữ dằn, đến Dalmatian, Poodle với cứt vừa hỗn vừa mất dậy, tới St Bernard cục nào cục nấy to như quả tạ sặc mùi rượu, hay Pekinois, cứt vừa ngu vừa thối để khách muốn thứ nào là có thứ đó ngay, nóng hổi, vừa thổi vừa … gửi.
Thế rồi khi trại không đủ cung cấp, thì sẽ phải nhập cảng để thỏa mãn nhu cầu. Có thể sẽ phải sang tận Pháp thu mua để khỏi phải mua lầm cứt chó rẻ tiền có trộn phân người của nhà cầm quyền Bắc Kinh chắc chắn sẽ tìm cách bán lậu sang. Và nhờ đó, thành phố Paris sẽ sạch sẽ hẳn ra, khỏi phải thuê các công nhân Bắc Phi lái những chiếc scooter chạy đi hốt cứt chó ngoài đường nữa.
Như thế, những người có nhiều kẻ thù sẽ bớt đi phần nào canh cánh bên lòng, mà nước Pháp cũng lại giải quyết được một chuyện khó khăn mà các chính phủ từ thời De Gaulle tới nay nghĩ bạc đầu ra mà không làm được.
Ai có thể tưởng tượng giá những đống cứt chó lại có thể cao đến như thế. Và cũng không ai có thể nghĩ là đống cứt chó lại có thể đem lại những hạnh phúc lớn vậy.
Ngày 4 tháng 1 năm 2011
Bạn ta,
Recycle là biến những chất liệu, những vật phế thải thành những thứ có thể dùng lại được, là tái chế biến. Những thứ như giấy, vải, bao nylon... đều có thể chế biến để dùng lại thay vì quăng hết vào sọt rác như những xã hội cái gì cũng chỉ dùng một lần rồi vất đi: bật lửa disposable, dao cạo râu disposable, máy chụp ảnh cũng disposable... mà xã hội Mỹ là một.
Trước đây người ta cũng đã làm công việc này, nhất là ở những nước nghèo, nguyên liệu hiếm và tiền bạc không nhiều. Khoảng thập niên 80, các tổ chức bảo vệ môi sinh, nhất là phong trào môi sinh Green, đã lên tiếng báo động rằng "kho trời" -- chữ trong một bài hát nói của Cao Bá Quát-- không vô tận như có nhiều người nghĩ. Rồi một ngày nào, nguyên liệu sẽ cạn, sẽ hết. Lúc đó thì chúng ta làm cách nào tiếp tục đời sống như hiện nay. Đó là không nói đến chuyện sẽ không còn nơi để đổ rác nữa. Vậy nên tái chế biến không chỉ là một lựa chọn nữa, mà là một sự bắt buộc trước khi quá muộn. Một số nước đã có những chương trình recycling, đặt ra những địa điểm để người dân có thể đem các vật có thể tái chế biến tới như những bottle bank hay can bank để thu góp chai lọ thủy tinh, lon kim loại...
Gần như tất cả mọi thứ đều có thể recycle được, và nếu việc tái chế biến được sự hưởng ứng của tất cả mọi người trên thế giới, thì thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ sau sẽ còn... dùng được vài ba ngàn năm nữa trước khi nhân loại phải dọn sang một hành tinh khác.
Ở Woodland Hills, một khu ở ngoại ô Los Angeles, có một địa điểm tiếp nhận một thứ sản phẩm để tái chế biến mà có lẽ trên thế giới chưa đâu có. Một độc giả của tờ Los Angeles Times, Eve Williams, lái xe ngang qua một bãi đậu xe ở Woodland Hills, sẵn máy chụp hình trong xe, đã chụp được nó.
Bức ảnh khá rõ cho thấy trên một container lớn mà các xe rác vẫn chở ở sau có một tấm bảng với hàng chữ: Recycle Her!
Cái dấu chấm than ở phía sau làm cho hàng chữ trở thành một câu thét lớn đầy khẩn thiết: đừng quăng nàng đi, đừng bỏ nàng vào sọt rác, đừng coi nàng như đồ phế thải, đừng vứt nàng đi, đừng phí của giời như thế... hãy bỏ nàng vào cái container này để tái chế biến nàng!
Và như vậy, việc tái chế biến đã được đưa lên một mức cao hơn. Không phải chỉ giấy vụn, đồng nát, plastic mới được đem chế biến, mà luôn cả con người ta nữa.
Mà tại sao lại không? Hãy đọc câu ca dao này:
Giữa đường thấy cánh hoa rơi
Tuy là hoa rụng: cũ người, mới ta
Nhưng tại sao lại cũ? Có bao giờ cũ đâu? Đây là thơ Nguyên Sa:... Tình chưa cũ bởi vì tình chưa mới...
Vậy thì tái chế biến là đúng. Recycle her!
Hãy đem nàng tới Woodland Hills, bỏ vào cái container cho chúng tôi nhờ. Chưa cũ đâu, còn dùng được mà.
Thì cũng vẫn là mái tóc, thì cũng vẫn là những ngón tay thơm mùi kỷ niệm, thì cũng vẫn là nụ cười "như tự thiên thu lại," thì cũng vẫn em bước "bàn chân bỗng tỏa hương," thì cũng vẫn là nụ cười, thì cũng vẫn là "tà áo bay về nhớ suốt đêm" như trong thơ Đinh Hùng đấy chứ... Sao lại quăng đi không thương tiếc như vậy? Sao không đem recycle cho người khác... nhờ? Cứ mỗi lần nghĩ là sau một tiếng đồng hồ, các tiệm McDonalds phải đổ hết chỗ khoai chiên vào thùng rác, thì tôi lại nhớ đến những đứa trẻ đói ăn ở Phi châu. Và bây giờ, nhìn bức hình chụp cái container ở Woodland Hills, tôi lại nhớ đến vài ba người bạn ở đây. Thế nào cũng phải dẫn các chàng đến Woodland Hills, biết đâu bới trong cái container ấy, các chàng lại chẳng tìm được cho mình chút hạnh phúc muộn.
Nhưng tại sao lại chỉ mới có một cái thùng... cho các nàng?
Tôi nghĩ sẽ phải có một cái thùng cho các chàng với hai chữ Recycle Him! thật lớn ở bên cạnh. Đàn ông cũng rất cần một cái container như thế ở Woodland Hills. Mà không chỉ ở có Woodland Hills, còn ở những nơi khác nữa, những nơi nào có những người đàn ông trong cơn uất ức thỉnh thoảng phải hét ầm lên rằng: "Này đừng có tưởng đây là đồ bỏ nhá! Cứ thử quăng ra đường coi có đứa lượm (ngay lập tức) không!"
Có cái container to to như ở Woodland Hills biết đâu lại không cần phải nói cái câu dễ sợ đó nữa. Cứ chạy ra, mở nắp nhẩy vào... ngồi chờ là khỏi sợ bất cứ "đứa" nào trên đời này hết. Recycle mấy hồi!
Ngày 5 tháng 1 năm 2011
Bạn ta,
Cuốn Đằng Sau Dinh Độc Lập in lần thứ hai của Nguyễn Duy Xi do nhà xuất bản Văn Hóa Thông Tin ở Hà Nội ấn hành là một cuốn sách chứa đựng rất nhiều điều không đúng. Thí dụ rất nhiều tên người và ngôn từ, cách ăn nói trong những đối thoại của họ chẳng hạn.
Nó được xếp vào loại tiểu thuyết như chính nhà xuất bản và tác giả đã ghi rõ ở bìa trước. Đọc ở trong, người ta thấy không có thư mục, hay những ghi chú về tài liệu tham khảo, nên nó phải là một sản phẩm của trí tưởng tượng, mặc dù các nhân vật của cuốn sách đều có những cái tên (nhiều khi viết sai) của những người có thật ngoài đời, của giai đoạn lịch sử vừa qua.
Người đọc cũng có những thắc mắc như khi đọc cuốn sách viết về Watergate của Bernstein và Woodward, ở đoạn Henry Kissinger rủ ông Nixon quì xuống đọc kinh trong một căn phòng ở tòa Bạch Ốc. Lúc ấy chỉ có hai người: ông Nixon và Kissinger. Ai trong hai người này kể chuyện đó cho Bernstein và Woodward? Ông Nixon thì không, Henry Kissinger lại càng không nữa. Vậy Bernstein và Woodward lấy đâu ra những chi tiết mà họ viết xuống trong cuốn sách của họ?
Những thắc mắc như thế được thấy đầy trong cuốn sách của Nguyễn Duy Xi. Người viết có được bao nhiêu tiếp xúc với những người có tên trong sách? Có thể nói chắc là không một người nào hết. Một số đã chết, hay không sống ở Việt Nam, mà nếu có sống ở Việt Nam, cũng không thể có chuyện những người này ngồi xuống nói lại ngọn ngành cho Nguyễn Duy Xi viết cuốn tiểu thuyết Đằng Sau Dinh Ðóc Lập.
Nhưng những chi tiết như thế không đáng kể và thắc mắc nữa, khi chính những người làm cuốn sách cũng đã nhận đó là sản phẩm của trí tưởng tượng.
Tuy thế, có một chữ ở trang 167 làm người đọc không nhịn được cười. Đó là chữ "thôi".
"Thôi" được dùng trong một cách người ta chỉ thấy ở trong ngôn từ của miền Bắc trước năm 1975. Sau năm 1975, chữ "thôi" và cách dùng ở miền Bắc mới xuống miền Nam và làm khó chịu những người nghe không ít.
Cách dùng ấy không thấy ghi trong Việt Nam Tự Điển của hội Khai Trí Tiến Ðức cũng như Việt Nam Tự Ðiển của Lê Văn Đức và Việt Nam Tân Tự Điển của Thanh Nghị.
Nhưng trong Từ Điển Tiếng Việt của trung tâm Từ Điển Ngôn Ngữ Hà Nội, Việt Nam, ấn bản 1992, ở trang 934 thì có ghi cách dùng đó và còn thêm cả vài ba thí dụ về cách dùng .
"Thôi", theo sách vừa dẫn, là trạng từ, "từ biểu thị ý nhấn mạnh sự miễn cưỡng đồng ý hoặc chấp nhận điều được nói đến vì người nói thấy cũng khó có ý kiến gì thêm được nữa."
Thực ra, thì lối dùng này đã có từ lâu, chẳng riêng gì miền Bắc. Nhưng khi dùng nó, sự chấp nhận chỉ là bắt buộc, không có gì tự ý, hài lòng hay mãn nguyện. Thí dụ nói "cuốn sách cũng được thôi," nghĩa là không được lắm, hay nói "cuốn sách cũng tạm thôi," thì cuốn sách không hay lắm. Ý nghĩa luôn luôn mang nét phủ định, chối bỏ, không chấp nhận, miền cưỡng. Nhưng cách dùng chữ "thôi" mang từ miền Bắc vào sau năm 1975 thì lại là cách dùng rất khác.
Nó được dùng với tĩnh từ "tốt", một cách dùng có thể nói là không hề có trước đây, ít nhất cũng là trong những năm trước 1954 ở miền Bắc.
Nhưng sau năm 1975, người ta bắt đầu nghe "cũng tốt thôi" rất nhiều từ những người miền Bắc vào.
Đã tốt rồi, tại sao phải thêm "thôi" ở cuối để cho cái tốt đó trở thành không tốt nữa, một cái gọi là tốt nhưng lại không hoàn toàn tốt, nhưng vẫn phải chấp nhận, coi là tốt, vui vẻ tiếp thu? Hay là cái tốt ấy không tốt nhưng không được phản đối vì phản đối thì có chuyện ngay?
Thí dụ trong đoạn đối thoại: "Đồng chí được đảng chọn đi chiến trường miền Nam". Đồng chí liền trả lời:"Cũng tốt thôi."
Như thế là chúng tôi không muốn, chúng tôi cóc muốn vác AK đi dép râu đội nón cối cho xấu trai chúng tôi đi, để làm bia đỡ đạn cho con các cậu Lê Duẩn Lê Diếc, Đỗ Mười Đỗ Miếc... Nhưng ấn vào tay chúng tôi thì chúng tôi phải nhận. Cãi là chúng tôi nát thây, tan xác. Phải cố mà vui với điều ấy. Nhưng không vui thật lòng nên chúng tôi tống thêm chữ "thôi" vào cuối câu cho bõ ghét.
Do đó mà "cũng tốt thôi." Nghe khó chịu vô cùng. Vậy mà không phải vậy.
Kiểu nói đó nhất định tôi không bao giờ nghe trong mấy chục năm sống ở miền Nam.
Nhưng ở trang 167 của cuốn Đằng Sau Dinh Độc Lập, tác giả Nguyễn Duy Xi cho ông Tư Mắt Kiếng tức là thủ tướng Trần Thiện Khiêm phang một câu xanh rờn khi nghe vợ (Đinh Thùy Yến) cho biết sắp đi ủy lạo gia đình binh sĩ ở miền tây bằng phi cơ riêng: "Ô-kê thôi!"
Sao lại "Ô-kê thôi!" ông Tư Mắt Kiếng mà ăn nói kiểu ấy bao giờ?
Bịa đặt, phét lác thì cũng vừa phải thôi. Chi tiết nhỏ như thế cũng viết láo viết lếu thì làm sao mà... "ô kê" được.
Chỉ "ô-kê thôi" thôi. Sách viết như vậy mà cũng tái bản được thì lạ thật. Hay là một lũ ngu dốt đọc nhau chăng?
Cũng tốt... thôi?
Ngày 6 tháng 1 năm 2011
Bạn ta,
Nếu không đọc bài báo đăng trên tờ L.A. Times thì tôi không thể biết được là đời sống này lại có những bất công và bi thảm đến như thế.
Một người đàn ông trẻ tuổi ở Century City, California, cần tiền tiêu, nên đã phải bán tinh trùng của mình cho một phòng thí nghiệm. Một trong những đứa bé mà chàng giúp cho ra đời, bị di truyền bệnh thận của chàng, và tòa thượng thẩm ở California buộc chàng phải ra tòa để khai trước tòa về tình trạng sức khỏe của chàng.
Khía cạnh pháp lý là thuộc thẩm quyền tòa án, tôi không thể lạm bàn.
Nhưng những chi tiết khác của bài báo cho thấy ở nước Mỹ vẫn còn những bất công không biết đến bao giờ mới dẹp bỏ được. Đó là bất công mà những người đàn ông sẽ còn phải chịu trong một thời gian lâu dài nếu chiều hướng như hiện nay được để cho tiếp tục.
Người đàn ông này, theo những chi tiết của bài báo, trong thời gian từ năm 1986 đến năm 1991, đã tới phòng thí nghiệm bán tinh trùng của mình tất cả 320 lần, và được trả $11,200. Như vậy, làm một con tính nhỏ, người ta thấy ngay là mỗi lần, chàng được trả đúng $35.
Và chính đây là chi tiết cho thấy những bất công, bất bình đẳng ghê gớm ở nước Mỹ, sự rẻ rúng mà đàn ông trong xã hội tân tiến nhất thế giới vẫn tiếp tục bị gánh chịu. Ðó là các phòng thí nghiệm, trong khi trả cho người đàn ông này, hồ sơ tại tòa gọi là Donor 276, tức là người hiến tinh trùng số 276, mỗi lần $35, thì phụ nữ được trả ít nhất là gấp một trăm lần như thế, và cao nhất có thể là gần ba ngàn lần như những quảng cáo tìm mua trứng các nữ sinh viên theo học tại các đại học danh tiếng.
Equal pay for equal work, chủ trương thù lao phải được trả ngang bằng cho cùng một thứ công việc của lao động Mỹ hoàn toàn không được tôn trọng trong trường hợp này. Người đàn ông này đã làm cùng một thứ việc, nhưng không hề được trả thù lao tương đương với các nữ sinh viên đại học của các trường Ivy League hàng đầu của nước Mỹ.
Bán vài chục ngàn con tinh trùng mà chỉ được có 35 Mỹ kim trong khi đó, với một quả trứng, hay cứ coi là vài quả đi, người bán trứng có thể được trả cả ngàn hay mấy chục ngàn Mỹ kim. Bất công không thể tả được.
Nhưng làm thế nào được, khi mà người mua đặt ra những cái giá khủng khiếp như vậy. Chính phủ không thể can thiệp, nhất là trong lúc nước Mỹ đang hô hào các nước phải khác trên thế giới phải thực hiện những cải cách kinh tế thị trường tự do.
Những người đàn ông Mỹ vẫn tiếp tục bị đối xử bất công như thế về mặt giá cả ngoài thị trường. Giá trung bình ở New York hiện nay là khoảng từ 50 đến 75 Mỹ kim cho mỗi lần mua bán như thế.
Đó là điểm bất công không biết làm sao giải quyết.
Điểm bi thảm của bài báo là chi tiết cho biết người đàn ông này vì cần tiền túi mà phải đi bán tinh trùng lấy tiền.
Pocket money, tiền túi, như bài báo cho biết, không phải là món tiền để thanh toán tiền nhà hàng tháng, hay trả tiền nợ xe, nợ credit card, mà là những chi tiêu lặt vặt như đổ xăng, mua tờ báo, đi xi nê, mời cô bạn đi chơi, đi ăn cuối tuần.
Người đàn ông này mỗi lần cần một số tiền nhỏ cho những chi tiêu kể trên, chàng liền ghé phòng thí nghiệm, đúng hơn là cái tinh tử khố, cái spermbank tên là California Cryobank, bán khoảng một hai muỗng, là lại rủng rỉnh tiền bạc ngay.
Trong thời gian năm năm, vẫn theo bài báo, người đàn ông trẻ tuổi này tới Cryobank tất cả 320 lần. Như vậy, mỗi năm, chàng bán 64 lần. Mỗi tuần một lần, còn 12 lần kia có thể là để cho những món chi tiêu bất ngờ trong những dịp lễ lạc để mua quà cáp, hoa hồng cho cô bạn trong dịp Valentine, sinh nhật, Giáng Sinh, năm mới chẳng hạn. Những tuần lễ rơi vào những dịp lễ lạc đặc biệt như vậy thì chàng ghé tinh tử khố hai, ba lần là lại thành con người chi tiêu hào hoa rộng rãi ngay.
Nhưng những người được chàng mời đi ăn, đi uống, đãi đằng quà cáp có biết cách chàng kiếm tiền để chi cho những món quà hay những bữa ăn đó không?
Họ vẫn tin rằng chàng đem đồng lương chàng kiếm được bằng sức lao động của chàng? Nhưng nếu biết được rằng chàng đã kiếm được tiền bằng cách ấy, thì có ai còn muốn đi ăn đi chơi với chàng nữa không? Tưởng tượng đang ăn, chàng lẩm nhẩm tính lại số tiền có trong túi, và hốt hoảng vội vã xô ghế chạy ra cửa, thẳng tới Cryobank, lúc sau trở về bàn với cô bạn, tự tin trở lại bằng số tiền vừa nhận được của món hàng vừa bán.
Bi thảm vô cùng. Nhất là ngay liền sau bữa ăn, nàng đòi chàng đưa về phòng nghe... nhạc chẳng hạn. Lúc ấy còn gì là... nhạc nữa mà nghe!
Ngày 7 tháng 1 năm 2011
Bạn ta,
Helen Gurley Brown là ai, làm gì, nàng là một nhà văn hay một tài tử, một chính khách hay một thương gia... tôi nghĩ tất cả những chi tiết trên đều không cần thiết.
Nhưng bạn nên đọc bài viết của Helen Gurley Brown trong tờ Newsweek. Bạn là người không thích nghe ai khuyên cả, nhưng lần này có thể bạn sẽ nghĩ khác sau khi đọc nàng. Nàng có một hai lời khuyên, mà tôi nghĩ bạn cũng có thể đem ra dùng được.
70 còn phải học 71 huống chi nàng không chỉ 71, mà là 78 như nàng cho biết ở ngay đoạn đầu của bài báo, và bạn thì chưa bao giờ 70 cả. Có nghe nàng khuyên vài câu thì cũng không sao đâu.
Lời khuyên ấy nằm ngay ở tựa bài báo: Don't Give Up on Sex After 60. Nàng không muốn bạn về hưu sau năm 60.
Nàng 78 tuổi. Chồng nàng, David Brown, một nhà sản xuất điện ảnh, 83 tuổi. Vậy mà vừa mới tối hôm qua, họ vẫn còn làm chuyện đó: "I had sex last night". Đó là câu đầu của bài báo. Vậy mà bấy lâu nay tôi vẫn nghĩ là những người ở tuổi của họ, đã thôi, đã rửa tay, đã gác kiếm, đã giải nghệ kiếm cung, đã quên hết mọi chuyện.
Nhưng hơn bạn và tôi tới mười mấy tuổi, David Brown vẫn tiếp tục. Hơn chúng ta cả chục tuổi, Helen Gurley Brown vẫn … còn.
Vậy mà chúng ta đang nói chuyện về hưu (?).
Theo Helen, phụ nữ (Helen cũng là phụ nữ, nên nàng rất có thẩm quyền để nói về chuyện này) vẫn tiếp tục không phải chỉ ở tuổi 40 và 50, mà còn tiếp tục cho đến tuổi 60 và 70 nữa.
Helen Gurley Brown 78 tuổi thì vừa mới tối hôm qua. Và nàng nói rằng phụ nữ như nàng -- 78 tuổi -- lại còn thắc mắc về chuyện đó hơn bất cứ lúc nào.
Helen viết một câu hay tuyệt nhưng đọc xong, tôi thắc mắc cả tuần nay đến nay vẫn còn thắc mắc. Helen viết rằng sex là một trong ba chuyện thú vị nhất trên đời nhưng hai cái kia thì nàng không biết là những cái gì -- Sex is one of the three best things there are, and I don't know what the other two are.
Hai thứ kia là gì?
Tại sao người đàn bà này không biết? Tại sao nàng ngưng ở đó, không chỉ thêm cho những người đàn ông sáng chỉ biết chơi ô chữ, tối đọc sách và nghe nhạc để những người này còn biết, để khi không có cái này, còn có hai cái kia. Hai cái kia không biết là những cái gì thì làm sao sống nổi.
Nhưng Helen Gurley Brown thì lại chỉ nói về sex. Theo nàng, sex giúp chúng ta tiếp tục liên hệ với loài người, tránh cho chúng ta trở thành những con người mặt mũi táo bón, khó khăn, ngột ngạt, dấm dẳn, khật khùng... Sex giúp bạn (?) thành một phụ nữ còn hoạt động được thay vì là một mụ đàn bà già đeo, khô héo quắt queo không có sex: It makes you a functioning female instead of a sexless old crone.
Những người phụ nữ sau tuổi 50 và 60, phải làm theo lời khuyên của Helen là ngày ngày phải tâm niệm câu thần chú nguyên văn như thế này: "I'm a sexual person; I want sex in my life; I deserve it, and I'm not gonna let it disappear." Tôi là một sinh vật tính dục; tôi muốn có sex trong đời sống; tôi xứng đáng được có sex; tôi sẽ không để cho sex bỏ tôi, biến khỏi đời sống này...
Rồi Helen Gurley Brown kê ra một số việc các nàng phải làm như phải xuất hiện với hình ảnh của một phụ nữ tài giỏi, lão luyện, đẹp, thích vui sống, tốt trong giường (good in bed) (?) và có tí tiền... nếu muốn hấp dẫn những người đàn ông trẻ.
Và khi xong việc (?), nhớ đi giật lùi ra khỏi phòng nếu nghĩ rằng phía trước (?) trông đỡ hơn phía sau (?) nhầu nhẹt, nhăn nhúm...
Toàn là những điều tôi chưa hề biềt trong cuộc đời quá nửa thế kỷ này.
Bài báo mới được có một tuần nên chưa thể biết có bao nhiêu phụ nữ sẽ đọc lẩm bẩm câu thần chú Helen Gurley Brown mách nước đó. Nhưng từ nay, chúng ta nên lắng tai nghe kỹ hơn, biết đâu lại chẳng nghe thấy những điều khấn nguyện nào xứng đáng, nào quyết tâm không cho nó bỏ đi, biến mất khỏi cuộc đời... thì liệu nước mà chạy ngay không thì chỉ có từ chết đến trọng thương mất thôi.
Tất cả đều đọc thấy ở tờ Newsweek. Đọc Newsweek mấy chục năm nay thì cũng phải đọc được một số báo đọc được chứ!
Những độc giả trung thành mua dài hạn từ bao nhiêu lâu nay như tôi rất cần nó trong đời, xứng đáng để có nó và nhất định không để cho nó biến mất, ra đi khỏi cuộc đời này, tờ Newsweek yêu quí!
ANH NGỮ TRONG ĐỜI SỐNG HÀNG NGÀY
(Bài số 97)
CLICHES
Bản ghi chép do Quỳnh Anh thực hiện. Bài học số 97 sẽ được phát trên Hồn Việt Television trong tháng 1 năm 2011.
QUỲNH ANH:
Đây là chương trình Anh Ngữ Trong Đời Sống Hàng Ngày do Bùi Bảo Trúc phụ trách. Bùi Bảo Trúc, Lãm Thúy, và Quỳnh Anh xin kính chào quí vị.
LÃM THÚY
Tuần qua, Thúy nhận được thư của một khán giả yêu cầu chương trình nói về những câu mà người Mỹ hay dùng kiểu như người Việt hay nói "một ngày đẹp trời…" hay " buồn 5 phút…" hay "khóc ba tiếng, cười ba tiếng"… Thưa anh, anh có hay dùng những câu như thế không?
BBT
Không. Trái lại, tôi rất không ưa những cách nói như thế. Tiếng Anh gọi những câu đó là CLICHÉS, những sáo ngữ, những câu đã bị dùng nát ra, nhiều khi mất hẳn ý nghĩa nguyên thủy của chúng. Các nhà văn tối kỵ những câu như thế. Đọc Võ Phiến, Mai Thảo … có bao giờ chúng ta thấy các ông viết những câu như thế không? Chắc là không rồi. Tiếng Anh cũng có những câu sáo ngữ hệt như vậy.
QA
Thưa anh, vậy thì người Anh, người Mỹ có ghét những CLICHÉS như anh ghét không?
BBT
Có. Họ cũng ghét những câu sáo ngữ như vậy. Nhiều khi lúc đầu, những câu ấy nghe cũng hay. Nhưng sau một thời gian, chúng bị dùng quá nhiều, đến nỗi trở thành nhàm, mất hẳn nét mới lạ và sáng tạo. Thí dụ Vũ Trọng Phụng có một câu rất hay, nhưng sau một hồi, nó trở thành nhàm chán, và nghe người khác chưa nói hết, người nghe đã thấy " Biết rồi, khổ lắm, nói mãi". Một trong những sáo ngữ mà tôi nghe rất nhiều, ngày nào cũng nghe, từ hai ba người là ít, đó là ABSOLUTELY. Nếu muốn nói là đúng, tuyệt đối đúng, hoàn toàn đồng ý … thì sao không dùng những chữ khác: CERTAINLY, SURE, OF COURSE … hai cô đồng ý không?
LÃM THÚY
ABSOLUTELY. Thúy thì khó chịu với chữ này: AWESOME. Nghe mấy đứa con của Thúy nói chuyện với nhau, Thúy có cảm tưởng là nếu không có chữ AWESOME làm sao chúng nói chuyện được với nhau. Lúc nào cũng AWESOME. Thấy cái xe mới cũng AWESOME, đôi giầy đẹp cũng AWESOME, bản nhạc hay cũng AWESOME.
QA
Con trai QA thì có một lúc, hễ mở miệng ra là THE FACT OF THE MATTER IS. QA nghe mấy anh em chúng nói chuyện với nhau nhưng QA vẫn không biết dùng cái CLICHÉ này như thế nào cho đúng.
BBT
THE FACT OF THE MATTER IS nghĩa là sự thực của vấn đề là... Kế đó là điều người ta muốn nói.
LÃM THÚY
Nhưng tại sao không đi thẳng vào vấn đề mà phải mở đầu bằng THE FACT OF THE MATTER IS?
BBT
Trong hầu hết những trường hợp của những câu sáo ngữ này,chúng ta dùng là để lôi kéo sự chú ý của người nghe vào điều chúng ta muốn nói. Thí dụ nói ông Obama là một người tả khuynh thì chưa chắc chúng ta được sự lắng nghe của người nghe. Nhưng nếu nói THE FACT OF THE MATTER IS MISTER OBAMA LEANS TO THE LEFT.
QA
Như vậy, QA nhớ một câu cũng có thể khiến cho người nghe phải nghe kỹ hơn. Đó là câu TO BE HONEST WITH YOU. Anh có hay nghe câu này không?
BBT
Có. Nhất là khi mà người ta không thành thật với tôi. Trước khi nghe một chuyện xạo, chúng ta rất hay bị nghe câu đó. Hay câu TO BE PERFECTLY HONEST WITH YOU… Thúy cho nghe thử một câu với TO BE HONEST WITH YOU coi.
LÃM THÚY
TO BE HONEST WITH YOU, I LIKE THE HOUSE BUT I DO NOT LIKE THE LOCATION.
QA
TO BE HONEST WITH YOU, I BELIEVE SHE HAS HER FACE LIFTED.
BBT
Nhưng cả hai câu của hai cô đều là những câu nói thật, thành thật cả. Vì thế, TO BE HONEST WITH YOU cũng có thể dùng để nhấn mạnh vào ý của điều mà chúng ta muốn chuyển đạt. Câu IT GOES WITHOUT SAYING thì chắc hai cô phải nghe nhiều lần rồi. Cho tôi nghe một thí dụ với IT GOES WITHOUT SAYING coi.
QA
IT GOES WITHOUT SAYING ENGLISH IS STILL THE MOST IMPORTANT LANGUAGE OF THE WORLD.
LÃM THÚY
IT GOES WITHOUT SAYING THE EARTH IS GETTING WARMER AND WARMER.
BBT
Thế còn IT IS NO SECRET nghĩa là gì cô Thúy?
LÃM THÚY
IT IS NO SECRET GOVERNOR PALIN PLANS TO RUN IN 2012.
QA
IT IS NO SECRET NORTH KOREA WANTS NUCLEAR WEAPONS.
BBT
IT IS NO SECRET cũng cùng nghĩa với IT IS WIDELY KNOWN THAT hay IT IS AN OPEN SECRET…
LÃM THÚY
Một hôm Thúy nghe mấy đứa con ở nhà cãi nhau. Một đứa nói IT DOES NOT TAKE A NUCLEAR nghĩa là gì thưa anh?
BBT
Chắc câu cô nghe còn thiếu một hai chữ nữa. Tôi chắc các cô các cậu nói mỉa mai nhau rằng IT DOES NOT TAKE A NUCLEAR SCIENTIST TO nghĩa là không cần phải là một khoa học gia nguyên tử mới biết được điều đó, mới trả lời được câu hỏi đó, mới giải quyết được chuyện đó, mới làm được việc đó. Cô Thúy dùng câu này coi ra sao.
LÃM THÚY
IT DOES NOT TAKE A NUCLEAR SCIENTIST TO DO THE DISHES, đó là câu mà mấy đứa con của Thúy nói với nhau để đẩy chuyện rửa chén bát cho nhau.
BBT
Nghe cũng mỉa mai, cay đắng lắm đó chứ. Còn cô QA?
QA
QA nghe một câu hơi khác nhưng chắc ý nghĩa cũng tương tự: TO COOK YOURSELF A MEAL IS NOT ROCKET SCIENCE.
BBT
Nhưng đối với tôi, việc nấu cho mình một bữa ăn thì chính là khoa học nguyên tử vậy. Khó lắm. Chỉ có mì gói là AS EASY AS ABC mà thôi thưa cô.
Có chữ này tôi cũng hay gặp mà rất nhiều người không thích lắm. Đó là chữ BASIS. BASIS là căn bản. Thí dụ ON A DAILY / WEEKLY / MONTHLY / YEARLY BASIS. Tại sao không nói là EVERY DAY / WEEK / YEAR?
Đây là câu tôi cũng nghe rất nhiều lần: CORRECT ME IF I AM WRONG. Thường thì người nói câu đó đã tin chắc là mình đúng rồi. Chỉ nhún mình một chút cho phía bên kia dễ nghe mà thôi. Thay vì nói I AM SURE THE WAR IN AFGHANISTAN IS NOT GOING WELL , thì nói CORRECT ME IF I AM WRONG BUT THE WAR IN AFGHANISTAN IS NOT GOING WELL. Vẫn chỉ là một cách để nhấn mạnh, tạo sự chú ý cho người nghe.
LÃM THÚY
Thỉnh thoảng Thúy nghe câu này: "Tôi nghe 5 trên 5". Câu này có phải là sáo ngữ không?
BBT
Đây là tiếng nhà binh. 5/5 hay 10/10 hay 20/20 đều là một cả. Tất cả đều có nghĩa là tôi nghe ông rất rõ. Cũng là một thứ sáo ngữ được dùng để cho có vẻ chuyên môn, nhà binh…
Câu THE SKY IS THE LIMIT hai cô đã nghe bao giờ chưa?
QA
QA có nghe câu này khi dại dột đi xin bán xe cho một dealer. Chủ dealer nói với QA rằng muốn bán bao nhiêu xe cũng được. Bán càng nhiều xe thì kiếm càng nhiều tiền: THE SKY IS THE LIMIT. QA bán một tuần chưa được cái xe nào nên chịu thua luôn.
BBT
Nhưng không phải lúc nào mấy câu CLICHÉS này cũng sáo, cũng đáng ghét, cũng là để phóng đại, cũng không nói lên được bao nhiêu sự thật. Một số CLICHÉS lại rất có lý mặc dù chúng bị dùng đã nát bươm ra rồi.
QA
Như thế, chúng ta có nên tránh chúng không?
BBT
Tùy người. Tôi thì không thích dùng chúng nhưng có thể người khác thì lại rất ưa chúng. IF IT AIN’T BROKE, DON’T FIX IT. Câu này thì lại rất đúng. Cái gì nguyên lành thì đừng có táy máy sửa để "lợn lành chữa thành lợn què". Cô Thúy có một câu nào như vậy không?
LÃM THÚY
IT TAKES TWO TO TANGO nghĩa là chuyện gì cũng phải hai người mới làm được phải không thưa anh?
BBT
Cũng đúng. Nhưng cũng có thể hiểu là "tại anh, tại ả, tại cả đôi đường".
QA
QA lại hiểu là "thuận vợ thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn".
BBT
Đúng vậy, câu ấy có thể hiểu nhiều cách khác nhau. Cũng có thể hiểu là … nhẩy Tango phải hai người mới nhẩy được. Ôm cái ghế thì chắc không được. Hai cô nghe câu này chưa: LOVE IS BLIND.
LÃM THÚY
Yêu là mù quáng. Nhưng bạn của Thúy lại thêm một câu sau nữa nghe cũng có lý lắm: LOVE IS BLIND. MARRIAGE OPENS YOUR EYES. Thúy nghĩ nàng nay đã sáng mắt ra rồi.
QA
QA đọc trong Readers’ Digest có mục LAUGHTER IS THE BEST MEDICINE. Đây có phải là một CLICHÉ không?
BBT
Coi nó là một CLICHÉ cũng được. Thí dụ khi nói LAUGH IT OFF , LAUGHTER IS THE BEST MEDICINE để an ủi một người vừa gặp phải chuyện không vui: thôi mà, cười đi , kệ nó, không sao đâu, cười là liều thuốc bổ mà…
LÃM THÚY
Người Việt hay nói "họa vô đơn chí", cũng là để an ủi hay giải thích cho một chuyện không hay, thế thì người Mỹ có câu nào giống như thế không?
BBT
Có. Đó là câu MISERY LOVES COMPANY nghĩa là chuyện đau buồn bất hạnh thì không đến một mình, ba giờ cũng thích có bạn đi cùng. Có một câu trong tiếng Việt mà hồi nhỏ tôi ghét lắm, đó là câu lời nói phải đi đôi với việc làm. Tiếng Anh, có một câu gần giống như thế: ACTIONS SPEAK LOUDER THAN WORDS.
QA
QA thấy câu này nghe có vẻ như là tục ngữ, PROVERB nhiều hơn. Thúy thấy sao?
LÃM THÚY
Thúy cũng thấy thế. Như câu MISERY LOVES COMPANY là "họa vô đơn chí, phúc bất trùng lai" ở trên chẳng hạn.
BBT
Đúng như hai cô nói. Biên giới giữa những CLICHÉ và PROVERB có lúc rất mờ nhạt. Thí dụ như câu PEOPLE WHO LIVE IN GLASS HOUSES SHOULD NOT THROW STONES thì có nhiều nét PROVERB hơn là CLICHÉ. Thực ra, những câu được dùng nhiều, quá nhiều là CLICHÉ, nói lên một sự thật nào đó thì là PROVERB. QA có biết câu tục ngữ nào tương đưong với câu những người ở nhà kính không nên ném đá không?
QA
QA nghĩ người Việt Nam thì nói "vuốt mặt phải nể mũi".
LÃM THÚY
Thúy nghĩ có thể là câu "gần chùa gọi Bụt bằng anh" phải không thưa anh?
BBT
QA đúng hơn. "Gần chùa gọi Bụt bằng anh" là FAMILIARITY BREEDS CONTEMPT nghĩa là sự quen biết làm phát sinh ra thái độ khinh khi. Có một CLICHÉ này chắc hai cô đã nghe nhiều lần: LAST BUT NOT LEAST. Hai cô nghe ở đâu?
QA
QA nghĩ đây là một cách an ủi. Thí dụ khi phải đứng lên cám ơn hay xướng danh, đọc tên bao nhiêu người rồi đến cái tên cuối cùng thì an ủi cho người này bằng cách trước khi đọc tên ông ta lên, người ta hay nói LAST BUT NOT LEAST nghĩa là cuối cùng, nhưng không phải là dở nhất, tệ nhất phải không thưa anh?
BBT
Đúng vậy. YOU CAN SAY THAT AGAIN.
LÃM THÚY
Câu anh vừa nói nghĩa là gì? Chắc không phải là ông, bà có thể nói lại như "nói nộn rồi cho nói nại đấy"?
BBT
Không YOU CAN SAY THAT AGAIN là I AGREE WITH YOU.
Có mấy câu này ý nghĩa giống nhau mà tôi nghĩ hai cô đã biết hết rồi: EASY AS ABC; EASY AS 123; EASY AS PIE; A PIECE OF CAKE. Người Việt nói thế nào đây QA?
QA
"Dễ như ăn cơm sườn" phải không thưa thầy? Hồi tháng 4 năm 75, QA nhớ là nghe thấy câu nay nhiều lần: giờ thứ 25. QA hiểu là vào phút chót. Tiếng Anh nói thế nào thưa anh?
BBT
Người Anh nói là AT THE ELEVENTH (11th) HOUR. Sau đây là câu chúng ta ai cũng đã nghe ít nhất một lần: La Mã không được xây trong một ngày. Thúy nghe câu này bằng tiếng Anh chưa?
LÃM THÚY
Chưa. Nhưng Thúy dịch sang tiếng Anh coi có đúng không: ROME WAS NOT BUILT IN A DAY. Câu này có xa xôi họ hàng vói câu "dục tốc bất đạt" không thưa anh?
BBT
Có chứ. Thí dụ chúng ta nói TAKE YOUR TIME. ROME WASN’T BUILT IN ONE DAY.
Thế còn khi nói TIME IS RUNNING OUT thì ý nghĩa là gì QA?
QA
Thưa quí vị, đó là cách nhắc khéo của ông thầy rằng sắp hết giờ rồi. Vì thế, bài học Anh ngữ thứ 97 của chương trình Anh Ngữ Trong Đời Sống Hàng Ngày của Hồn Việt Television đến đây cũng tạm chấm dứt. Chương trình sẽ trở lại trên màn ảnh Hồn Việt Television trong bài học tới. Bùi Bảo Trúc, Lãm Thúy và Quỳnh Anh xin gửi lời chào tạm biệt quí vị.
