Ngày 17 tháng 8 năm 2009
Bạn ta,
Ở Mỹ có truyền thống là liền ngay sau ngày Giáng Sinh, cả nước Mỹ mang đi trả lại, hay đổi những món quà nhận được mấy hôm trước đó. Thí dụ cái ca vát hay chai nước hoa không... vừa chẳng hạn.
Những người đi trả hay đổi quà, tuy có mất thì giờ, mất công một chút, nhưng họ là những người hạnh phúc vô cùng. Không thích những thứ đó, họ đem đổi hay trả lại, lấy lại tiền. Nhưng tôi thì không, vì món quà tôi nhận được thì không cách nào đem trả lại được, và mãi tới hôm nay, tôi vẫn còn khổ sở, vất vả với nó.
Tôi nhớ rất rõ hôm tôi nhận được nó. Người tặng tôi là một người đàn ông thỉnh thoảng gặp ở nhà một vài người bạn khác, cũng có khi ở tiệm phở quen khi ghé qua ăn sáng. Và tuần trước, trong một buổi sáng ghé tiệm phở, thì tôi lại gặp ông.
Sáng hôm ấy, trông ông như cái giẻ lau cũ và rách. Ông xấu trai không thể nói hết. Cái áo len mặc bên ngoài, cái khăn quàng quanh cổ, cái mũ xùm xụp che gần hết mặt. Ông đi thẳng về bàn tôi đang ngồi, thò tay bắt tay tôi và tôi chưa kịp chào hỏi, bầy tỏ đôi điều quan tâm về dung nhan và sức khỏe của ông, thì ông kéo ghế ngồi xuống, và cho biết ông đang bị cúm hành gần chết.
Tôi không thể bưng tô phở di tản sang bàn khác, cũng không thể đứng dậy đi rửa tay bằng xà phòng antibacteria như tôi vẫn được căn dặn khi chích ngừa cúm. Xã hội văn minh không cho phép chúng ta làm như thế. Cái điện thoại di động dở chứng tự nhiên không thấy kêu réo như những lúc khác, để ít nhất tôi có ngay được một lý do bỏ tô phở, nín thở, chạy ù té ra ngoài, nhẩy lên xe trốn những con cúm của ông đang bay lượn, nhẩy múa, uốn éo, bẹo hình bẹo dạng trong không khí của tiệm phở...
Tôi đang nghĩ cách để bỏ đi, thì ông lên tiếng hỏi tôi mấy câu, lại còn ghé sát sang nửa bàn của tôi cho thêm nét thân tình. Tôi cố gắng vừa trả lời vừa nghĩ cách để kiếu ông. Mấy năm gần đây, cơ thể của người đàn ông sống trên nửa thế kỷ này không còn đủ sức để đánh lại được những con cúm khủng khiếp nữa. Gặp chúng, tôi thua ngay, liệt giường ít nhất mười ngày, cơ thể rũ ra, chán đời không thể tả được. Chỉ muốn chết ngay cho rảnh nợ. Ðúng lúc tôi đang nghĩ như thế, thì ông bỗng chớp chớp mắt, cái miệng trễ xuống... tôi biết ông sắp làm gì, nhưng tôi cũng không có cách nào để phản ứng. Thực ra thì ông cũng tìm cách quay đi, nhưng chỉ mới xoay cái cổ được khoảng ba mươi độ, thì ông hắt xì một cái long trời lở đất. Bàn tay tôi đang để trên bàn thì nhận được mấy hạt chất lỏng bay xuống như mưa bụi, chỉ khác là chúng nóng hôi hổi. Tôi kín đáo thu bàn tay về, đưa xuống gầm bàn, chùi vào quần. Ông xin lỗi, lấy giấy xì mũi, cẩn thận lau và ngoáy kỹ lưỡng cả hai lỗ mũi rồi vo viên tờ giấy, bỏ xuống bàn. Trong khi đó, những con cúm vừa thoát khỏi cổ họng của ông đã vội vàng nhào đến phía tôi. Tôi biết chắc như vậy. Tôi muốn bóp cổ ông vô cùng. Buổi sáng của tôi hỏng hoàn toàn. Tô phở chưa hết một nửa, ly cà phê chưa uống. Tôi ngó đồng hồ và hét lên: "Thôi chết rồi... Iraq lại hai vụ đánh bom tự sát, Afghanistan đang bầu cử, ông Kim Ðại Trọng qua đời.. thôi tôi phải chạy đây ông ạ..."
Ông nhất định giữ tôi lại ăn tiếp tô phở có những con cúm của ông đang bơi lội tung tăng ở trong. Nhưng tôi nhất định "say NO" với tô phở và những con cúm đó. Cuối cùng, ông còn bắt tay tôi một cái để bỏ vào tay tôi vài trăm ngàn con cúm làm bonus.
Tôi chạy ra xe, vừa chạy vừa lau tay vào quần. Và chiều hôm đó, ở trong sở, món quà ông tặng tôi bắt đầu làm khổ cái cổ họng của tôi.
Hôm sau, những con cúm tìm được nơi vui chơi giải trí trong cái cơ thể rã nát của tôi và đến hôm nay vẫn còn lưu luyến chưa chịu rời đi.
Tôi muốn đem trả món quà lại cho ông mà không sao làm được.
Ngày 18 tháng 8 năm 2009
Bạn ta,
Hôm qua, tôi thấy một lời rao kiếm bạn rất đáng để cho bộ quốc phòng Mỹ quan tâm nghiên cứu.
Lời rao của người phụ nữ Việt còn rất trẻ tuổi ở Pháp cho biết cô là người có dung mạo giống một nữ ca sĩ nổi tiếng về dân ca ở hải ngoại. Dựa trên sự mô tả đó, và cứ theo "nguyên bản" mà suy ra, thì người cô là người có nhan sắc. Cô cho biết cô có giọng nói "thỏ thẻ" rất hay. Như thế, thanh cô cũng có, mà sắc cô cũng không thiếu. Ngay sau đó, ở chi tiết sở thích, cô cho biết thêm một điều khác nữa về cô, một chi tiết tôi ít thấy ở các phụ nữ trong những lời rao kiếm bạn trên các báo Việt ngữ: cô thích môn box Thái (Thai boxing), nhưng cô không phải chỉ là người xem, mà cô là người thích chơi môn võ này. Thai boxing là một môn võ hung bạo hơn rất nhiều môn võ khác mà chúng ta biết. Các võ sĩ Thái cũng đeo bao tay, nhưng lại không đi giầy, và loại võ này cho phép dùng chân để đá. Sau những trận đấu box Thái nhà nghề, thế nào cũng có người thương tích trầm trọng.
Tuy thế, chuyện phụ nữ chơi box Thái cũng có thể hiểu được. Tại sao phụ nữ lại không được cho chơi môn võ này trong khi họ đã từng chơi nhu đạo, thái cực đạo, hiệp khí đạo, kiếm đạo rất xuất sắc?
Nhưng điều kiện cô đặt ra cho người mà cô kiếm để làm bạn mới là điều đáng nói ở đây. Sau khi cho biết hạng tuổi mà cô muốn kiếm, cô ra điều kiện là người bạn trai của cô phải KHÔNG được biết đánh box. Cô muốn cô là người duy nhất biết chơi box Thái trong liên hệ mà cô muốn thiết lập. Người bạn cô muốn kiếm không được quyền biết đánh box.
Cô là người có những hiểu biết chiến lược. Nhưng cô chỉ đi tìm những đối phương không tương xứng để nắm phần chắc khi cần phải giao tranh. Mà như vậy thì không thể nào có được hòa bình lâu dài.
Trong suốt mấy chục năm chiến tranh lạnh, sở dĩ Hoa kỳ và Nga không xẩy ra chiến tranh trực diện bao giờ vì hai bên hiểu là nếu xẩy ra đụng độ, thì bên này sẽ tiêu diệt bên kia -- mutual destruction -- và sẽ không có bên nào chiến thắng, thoát được cảnh bị san bằng thành bình địa. Chiến lược của hai phía dựa trên nguyên tắc răn đe nguyên tử -- nuclear deterrence -- và chính nhờ đó, Hoa kỳ và Liên Xô đã không bao giờ dám nghĩ tới việc dùng đến võ khí nguyên tử mà cả hai bên đều có. Một bên ra tay, bên kia trả đũa thì sẽ không bên nào thoát.
Nhưng khi đối phương không đồng cân đồng lạng, không cùng có những võ khí tương đương có sức hủy diệt qui mô như của bên kia, thì phe mạnh nhất định sẽ gây chiến.
Chính vì thế mà năm 1972, Hoa kỳ và Liên Xô đã ký với nhau bản hiệp ước chống phi đạn đường đạn (phi đạn đạn đạo) tức là Anti-Ballistic Missile Treaty, gọi tắt là ABM. Hiệp ước không cho phép hai bên phát triển những hệ thống phòng thủ chống phi đạn, vì nếu một phe có được hệ thống chống phi đạn hữu hiệu thì sẽ không sợ phi đạn phía bên kia nữa, và như thế bên kia sẽ phải tìm cách phát triển một hệ thống tương tự và những phi đạn mới mạnh hơn, bay nhanh hơn, có khả năng né được phi đạn chống phi đạn và phải bố trí nhiều phi đạn hơn để trừ hao những phi đạn bị đối phương bắn rơi.
Hai bên sẽ lao đầu vào một cuộc chạy đua võ trang mới.
Người phụ nữ trong lời rao tìm bạn, nếu tìm được người đàn ông không biết box Thái mà hai bên vẫn có thể sống chung hòa bình như chủ trương của ông Nikita Khruschev mà không cần dùng tới chiến lược răn đe, thì người phụ nữ này nên được chính phủ Hoa kỳ mời làm trưởng đoàn thương thuyết để thuyết phục Nga rằng Hoa kỳ nên được cho phép phát triển và bố trí một hệ thống chống phi đạn ở Ba Lan và cộng hòa Czech mà thế giới vẫn có thể sống trong hòa bình được.
Nhưng nếu người đàn ông của cô lén đi tập và lấy được cái đai đen cùng với ba, bốn cái gạch trắng của thái cực đạo, thì thế giới khó mà có được hòa bình, và một cuộc chạy đua võ trang sẽ lại làm cho hai phía phải chi tiêu rất nhiều cho võ khí mới trong một thế giới có bao nhiêu vấn đề cần được giải quyết như hiện nay.
Ngày 19 tháng 8 năm 2009
Bạn ta,
Jeannine Stein, fashion police của tờ Los Angeles Times có đăng bức thư của một độc giả không ký tên thật, nêu thắc mắc và than phiền tại sao quần áo phụ nữ không có nhiều túi như quần áo của đàn ông để phụ nữ cũng có thể, như đàn ông, để đựng bút và những thứ cần dùng khác, khỏi phải cầm trong tay, bận tay bận chân.
Fashion police Jeannine Stein là một tiếng nói thẩm quyền về thời trang, không hề bắt giữ, câu lưu những người vi phạm thời trang như chữ police có thể làm cho nhiều người nghĩ. Jeannine Stein cho biết là có thể các nhà họa kiểu quần áo sẽ không bao giờ cho quần áo phụ nữ nhiều túi như quần áo của đàn ông.
Mà quần áo của đàn ông thì nhiều túi thật. Nếu mặc một bộ suit ba mảnh (?) thì số túi có thể lên đến gần hai chục cái.
Sơ mi ít nhất có một túi. Quần dài bốn cái, có thể là năm nếu có thêm một chiếc túi đựng bật lửa hay chìa khóa. Áo gilet có bốn túi. Jacket ba túi ngoài, ba túi trong. Tổng cộng là mười sáu cái túi. Móc mệt nghỉ.
Người nữ độc giả viết thư cho Jeannine Stein ghen tức là phải.
Nhưng nếu Jeannine Stein nói đúng, nghĩa là thời trang sẽ không bao giờ để phụ nữ có nhiều túi như quần áo đàn ông, thì đó phải là tin mừng cho những người đàn ông.
Con số túi trong quần áo đàn ông là thành trì cuối cùng chưa bị phụ nữ xâm phạm (?) và nên được bảo vệ đến cùng. Lý do là trong khoảng ba chục năm trở lại đây, nhiều khu vực thời trang của đàn ông đã bị lấn chiếm tàn bạo. Những chiếc ca vát chẳng hạn. Phụ nữ cũng đã lôi ra đeo khi mặc sơ mi, cũng của đàn ông. Hay quần dài, có cả zipper ở phía trước mặc dù không biết dùng để làm gì. Những chiếc quần dài này cũng có túi trước, túi sau để người mặc cũng có thể tay trong túi đi tung tăng như những người đàn ông không biết làm gì với đôi tay trơ trẽn của mình. Quyền bỏ tay vào túi quần của đàn ông bị xâm phạm thô bạo vì những cái túi quần đó.
Trong khi váy của phụ nữ thì đàn ông không bao giờ lấn chiếm (?) hay vi phạm (?) ngoại trừ đàn ông Tô Cách Lan với những cái kilt, họ hàng rất xa của những "cái thúng mà thủng hai đầu" của phụ nữ.
Sự thực thì các nhà họa kiểu thời trang không may nhiều túi cho phụ nữ không phải vì họ không muốn phụ nữ lấn chiếm thêm nữa vào lãnh vực quần áo đàn ông, mà việc không may nhiều túi cho phụ nữ là vì lý do địa lý hình thể.
Thí dụ những cái túi áo sơ mi mà đàn ông vẫn dùng để đựng một trăm thứ chẳng hạn. Bút mấy cái, thẻ ra vào sở, vài ba thứ giấy không bỏ vào ví được. Những thứ ấy, khi cần, đều có thể lấy ra rất dễ dàng, không hề gây trở ngại lưu thông bao giờ. Nhưng tưởng tượng Demi Moore hay Dolly Parton, hay Sharon Stone tìm cách lấy những thứ họ đựng trong túi ra mà xem. Việc làm đó sẽ khó khăn hơn việc làm của những người đàn ông rất nhiều. Những cái túi của họ, không để gì ở trong cũng đã cộm (?), đã như nhồi nhét một triệu thứ. Bây giờ lại phải tìm cách lấy cái bút ra thì khổ đời những người qua lại biết là chừng nào.
Như vậy thì nhất quyết là không nên cho họ những cái túi áo như người độc giả muốn.
Thế còn túi quần?
Cũng không nên. Lý do như đã nói ở trên, là cảnh thọc tay trong túi quần, huýt sáo đi tung tăng là đặc quyền của đàn ông. Ðàn bà không có lý do gì để thọc tay trong túi quần hết.
Hơn nữa, có những lúc đàn ông phải để tay trong túi quần. Thí dụ như khi bị hỏi một câu tương tự như câu của Mae West: "Is that a gun in your pocket or is it because you are glad to see me?"
Bị hỏi như thế, lại không dấu súng trong người, không thọc tay vào túi quần, bỏ đi lập tức thì phải làm gì bây giờ? Ðàn ông phải có túi quần, đàn bà thì không là vì thế.
Không cần thì đòi túi làm gì?
Ngày 20 tháng 8 năm 2009
Bạn ta,
Trong những năm Minh Thế Tông, niên hiệu Gia Tĩnh, còn làm vua ở Trung quốc, việc "chiêu tập lại là còn nguyên" thực ra không khó, nhưng nhiêu khê không ít, như một đoạn trong Kiều đã cho thấy.
Gia đình họ Vương gặp nạn, Kiều phải bán mình chuộc cha. Băng nhân dẫn một người đàn ông "trạc ngoại tứ tuần, mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao" lại xem mắt Kiều.
Kò kè mặc cả mãi, người đàn ông họ Mã mua được Kiều với giá "vàng ngoài bốn trăm" và đưa nàng về trú phường. Ngay trong đêm đó, họ Mã tính liền chuyện "nước trước bẻ hoa", và món hàng, sau khi bị hư hao, sẽ tìm cách đánh lận con đen bằng "nước vỏ lựu, máu mào gà" là xong, các tay chơi sau đó khó mà có thể biết được rằng đóa trà mi đã bị con ong rõ hết đường đi lối về.
Ðó là kỹ thuật của năm thế kỷ trước ở Trung Hoa. Những người đàn ông sẵn sàng trả những khoản tiền lớn để "lưu huyết" một cái, thì phe mạt cưa mướp đắng cũng sẵn sàng "mượn mầu chiêu tập lại là còn nguyên" bằng "nước vỏ lựu, máu mào gà" để đối phó ngay.
Sách Bắc Lý Chí mà cụ Vân Hạc Lê Văn Hòe dẫn trong cuốn Truyện Kiều Chú Giải của cụ, trang 150, viết rằng "gái thanh lâu tiếp khách xong, lấy vỏ lựu sắc lên pha máu mào gà mà rửa thì lại như nguyên."
Có "còn nguyên" không thì không rõ, nhưng phải pha chế, đun nấu như những chỉ dẫn trong sách thì nhiêu khê và tùm lum quá.
Những người như nhân vật Thân của Nhất Linh trong Ðoạn Tuyệt loay hoay trải cái khăn lên giường để kiếm chút bằng cớ về sự trong trắng của Loan thì lại rất cần những dấu tích để có thể biết rõ đó là lần đầu của người phụ nữ.
Thế kỷ thứ hai mươi đã có cách để giúp những người phụ nữ mải vui quên hết "tiết hạnh là câu sửa mình" bằng phẫu thuật để tạo đôi chút khó khăn, gây đổ máu (?) cho vừa lòng những người đàn ông, để cái thủ lợn hôm nhị hỉ nhà trai mang về biếu nhà gái còn đầy đủ cả hai tai.
Nhưng vẫn còn mất công quá. Có thời người ta phải sang Nhật mới tái tạo được "câu tiết hạnh", vừa tốn kém, lại phải vắng mặt rất khả nghi trong những ngày trước đám cưới.
Mà chẳng riêng gì ở những xã hội cũ mới thế, mà luôn cả một số xã hội mới cũng đặt nặng cái lần đầu ấy lắm. Hồi những năm 70, một tay quần vợt người Argentine nói rằng công chúa Caroline của Monaco đã có (?) lần đầu với chàng. Hoàng gia Monaco quýnh lên đòi chàng cải chính lia lịa, nhưng sau đó, không thấy cải chính gì mà chuyện cũng êm nên người ta ngờ rằng lúc ấy, hoàng gia Monaco không mua được vỏ lựu nên mới không thấy động tĩnh gì nữa.
Mới đây, một nhà phát minh ở New Jersey đã nộp đơn xin được cấp bằng sáng chế cho một phát minh của ông. Văn phòng cấp bằng sáng chế Hoa kỳ -- U.S. Patent Office -- cho biết đang cứu xét đơn số 5,27,278 để cấp bằng sáng chế cho nhà phát minh này. Phát minh của ông, theo tờ Playboy, là một bao cao su dành cho phụ nữ có đựng một lượng chất lỏng mầu đỏ. Chất lỏng mầu đỏ như máu này được cho thoát ra trong khi hữu sự, để ngay cả những người phụ nữ dạn dầy kinh nghiệm chiến trường cũng vẫn có thể đem phất chiếc khăn trải giường trong gió sớm như những lá cờ của quân đội Thiên Hoàng khi tiến vào Nam Kinh để khởi đầu một cuộc tàn sát man rợ nhất trong lịch sử nhân loại.
Phát minh của ông, tờ Playboy cho biết, sẽ rất được ưa chuộng trong những xã hội vẫn còn đặt quá nặng vào cái lần đầu tiên (?) ấy.
Nhưng các xã hội ấy có đặt ra những đòi hỏi khe khắt quá cho những người đàn ông không? Hình như không thì phải. Ai cho những người đàn ông này quyền đòi phụ nữ thì phải thế này, thế nọ trong khi một số rất lớn những người đàn ông lại đem dâng lần đầu tiên ấy, không phải cho "người tình chung" như Kiều đã ân hận không làm với Kim Trọng, mà cho những đồng nghiệp của Kiều mới là nản.
Phải làm gì với những người đàn ông ấy để có được phần nào bình đẳng đối lại với những đòi hỏi của phe đàn ông đặt ra cho phụ nữ?
Phải đánh dấu bằng mực, hay đeo cho mỗi cậu một cái thắt lưng trinh tiết (chastity belt) như những phụ nữ thời trung cổ, để đảm bảo và tạo một sự yên trí cho những người chồng lên đường tùng chinh cuộc thập tự chiến ở Trung Ðông rằng các nàng ở nhà không làm gì sốt cả?
Nhà phát minh ở New Jersey nên nặn óc sáng chế một sản phẩm khác cho... huề chứ.
Ngày 21 tháng 8 năm 2009
Bạn ta,
Recanati là tên một thị trấn nhỏ ở Ý với dân số khoảng hai chục ngàn người. Sau tháng giêng năm tới, số dân hai chân của Recanati có thể giảm đi hay cũng có thể gia tăng hoặc giữ nguyên mức hiện tại, nhưng số dân bốn chân có thể sẽ gia tăng đáng kể.
Ðất lành chim đậu. Ðất tử tế thì chó, mèo kéo nhau đến ở cũng là chuyện dễ hiểu.
Bản tin Reuters tôi đọc được hồi tuần qua cho biết là kể từ đầu năm tới, thị trấn này sẽ cho áp dụng những luật lệ để bảo vệ quyền của thú vật nói chung và chó nói riêng rất nghiêm ngặt. Các luật lệ này đòi người dân phải tôn trọng những quyền căn bản của các giống vật nuôi trong nhà như nhu cầu giao du với những con thú cùng giống và nhu cầu sinh lý chính đáng, hợp pháp của chúng (... respect domestic animals' need to socialize with their own breed and their legitimate sexual needs...) Ngoài ra, nơi ăn chốn ở (living quarters chứ không phải là dog house, chuồng chó nghe đầy vẻ miệt thị) của chúng phải có một diện tích ít nhất là 9 mét vuông, có đèn sáng, thoáng khí và được giữ ở một nhiệt độ thoải mái.
Những đòi hỏi về nơi ăn chốn ở cho chúng thì dễ hiểu và cũng dễ thực hiện. Gắn đèn cho chó khỏi sợ ma, khỏi sủa ủng oẳng như... chó cắn ma khiến cho chủ khó yên giấc, việc đó nên làm. Nhiệt độ phải giữ cho điều hòa để chó khỏi biến thành "nhiệt cẩu", tiếng Anh gọi là hot dog, thì chỉ có chết... chó. Toàn là những đòi hỏi chính đáng và hợp lý. Nếu thích, còn có thể treo ở bên trong... nhà chó một bức Van Gogh như Snoopy được Charlie Brown cẩn thận lo lắng săn sóc nơi ăn chốn ở mà chúng ta đã thấy trong loạt tranh Peanuts của Charles Schulz.
Việc tôn trọng nhu cầu giao du với đồng loại cũng hợp lý. Chó phải để cho chơi với chó. Không thể ăn chung bàn với chó, ngủ chung trên giường với chó vì chủ chó không là đồng loại với chó, những chuyện chúng ta thấy rất nhiều người làm.
Phải đăng báo kiếm bạn đồng loại cho chó. Thí dụ phải rao trên báo như thế này để tìm bạn cho cậu: Pit Bull nam một tuổi rưỡi, biết karate, cắn không bao giờ nhả, hobby là moi thùng rác, đứng đầu băng du côn trong xóm, chuyên đái đường, ỉa bậy, ghét thức ăn khô của Alpo, mê thịt ngựa nhập cảng của Pháp, thích rượt các ông phát thư, mê nhạc rap của Tupac Shakur, mê mầu đỏ, ghét mầu tím, muốn tìm một Pit Bull gái một tuổi trở lên cùng sở thích và có cùng những trò mất dậy để học hỏi và an ủi nhau trong những lúc vui buồn. Dữ hay hiền tùy người đối diện. Nếu hợp hơn sẽ tiến xa. Xin gửi ảnh và số phone. Sẽ hồi âm cả những thư đến muộn...
Chuyện lo cho Pit Bull giao du với đồng loại như vậy là cũng không khó lắm. Thế nào cậu chó cũng kiếm được mợ chó xứng đôi vừa lứa.
Nhưng còn khoản tôn trọng những nhu cầu sinh lý của cậu chó thì làm sao đây?
Khó chứ không đùa đâu.
Thứ nhất là không được lôi chúng đi cắt đốt cột để không cho chúng được sống đời những cậu chó bình thường và khỏe mạnh. Cắt bỏ đi rồi thế chỗ bằng hai viên bi nhỏ (neuticles) như nhiều người đã làm là không được.
Phải biết tháng bẩy là tháng các cậu các mợ lên cơn rượn, đi tìm nhau mà thả các cậu và các mợ ra đầu đường cho các cậu các mợ rửng mỡ date nhau, rủ nhau đi bới thùng rác ăn nhậu no nê và làm tình với nhau...
Các cậu các mợ xong việc đi về, không được hạch hỏi đi với con đĩ chó (?) nào, hay thằng chó (?) nào. Phải cho các cậu ăn steak cho khỏe, hôm sau đi rượn tiếp.
Vất vả quá thể.
Cứ đà như thế, các cậu chó các mợ chó sau một thời gian sẽ rủ nhau ra tranh cử, các cậu các mợ đắc cử, sẽ viết những bộ luật chó khác để cai trị bọn hai chân ngu dại lỡ để cho chúng liếm mặt.
Lúc ấy, các bàn độc sẽ không sao kiếm ra được nữa. Các cậu các mợ sẽ chiếm lĩnh hết, và loài mèo sẽ khổ. Không có chó, hay chó không chịu, mèo sẽ chết vì những thứ mà chó không chịu ăn.
Nhưng khi loài chó không còn bị bỏ đói nữa, thì câu ví von như trong ca dao Việt Nam cũng sẽ biến mất, thí dụ như hai câu:
Biết đâu, vì hai câu ấy không còn thì cảnh trôi dưới sông cũng không xẩy ra nữa. Vậy thì những luật mới về chó của thành phố Recanati chưa chắc đã là những điều bất lợi cho con người.
ANH NGỮ TRONG ÐỜI SỐNG HÀNG NGÀY
(Bài số 44)
Bản chuyển tả do Nhã Lan thực hiện. Bài học số 43 sẽ được phát trên Hồn Việt Television trong tháng 9 năm 2009.
QUỲNH ANH:
Kính thưa quí vị, đây là chương trình Anh Ngữ Trong Ðời Sống Hàng Ngày do Bùi Bảo Trúc phụ trách. Bùi Bảo Trúc, Nhã Lan, và Quỳnh Anh xin kính chào quí vị.
Chương trình đến với quí vị hàng tuần để ôn lại một số điều liên quan đến Anh ngữ mà quí vị gặp trong đời sống hàng ngày. Quí vị có thắc mắc xin liên lạc với Hồn Việt TV nhờ chuyển lại.
Hôm nay, QA xin chuyển ông thầy bức thư của một độc giả, cụ Nguyễn Văn Tri Ðạo. Cụ nghĩ rằng cụ muốn "tiên học lễ" với ông thầy rồi "hậu học Anh văn" cũng được. Cụ muốn được chỉ dẫn nói cám ơn. Cụ viết rằng hai chữ "thank you" thì ai cũng biết cả rồi. Nhưng cụ biết là còn có những cách khác để nói "thank you", cụ có nghe vài ba lần nhưng không rõ lắm, cụ muốn ông thầy chỉ cho những cách cám ơn khác để tránh trường hợp được cám ơn mà không biết, để còn đáp lại.
NHÃ LAN
Vâng, đúng rồi, lỡ người ta nói cám ơn mình không biết, cứ "nghiêm và buồn" thì người cám ơn lại tưởng mình kênh kiệu.
BBT
Ðồng ý với cô Nhã Lan, sau khi người ta cám ơn mình thì cũng nên đáp lại, như không dám nhận những lời cám ơn đó. Cứ "nghiêm và buồn" thì người ta lại hiểu lầm là đúng rồi, phải cám ơn tôi mới là phải phép chứ … cám ơn tôi là đúng quá đi … thôi tha cho đi chỗ khác chơi. Vậy thì kỳ thật.
QA
QA có lần bầy đặt nói câu cám ơn bằng tiếng Tây Ban Nha do con gái dậy là "GRACIAS MUCHO, MUCHO!"với bà hàng xóm người Mễ thì bà đáp lại bằng hai tiếng gì đó QA nghe không hiểu, nhờ thầy chỉ cho.
BBT
Tôi nghĩ bà hàng xóm Mễ của cô nói "DE NADA". NADA là NOTHING trong tiếng Anh. DE NADA là IT IS NOTHING. Trong tiếng Pháp, người ta nói là DE RIEN. Ðó là những câu để nói khi có người cám ơn mình. Cũng như người Việt Nam nói "không có chi" vậy. Thôi bây giờ để tôi nói về những chữ cám ơn khác trong tiếng Anh.
NHÃ LAN
Có một câu Nhã Lan hay nghe là MUCH OBLIGED! MUCH OBLIGED là gì thưa anh?
BBT
Hai cô chắc đã biết danh từ OBLIGATION nghĩa là bổn phận. MUCH OBLIGED thực ra phải nói đầy đủ là I AM MUCH OBLIGED TO YOU. Nhưng nói vậy dài quá, người ta nói ngắn lại thành MUCH OBLIGED. Câu I AM MUCH OBLIGED TO YOU cũng cùng ý nghĩa với I AM VERY MUCH INDEBTED TO YOU. Cả hai câu đều nghĩa là tôi mắc nợ ông hay bà quá nhiều. TO BE INDEBTED TO là mắc nợ. DEBT không đọc chữ "B" nghĩa là nợ. Ông bà làm cho tôi chuyện đó là tôi mắc nợ ông bà nhiều lắm.
QA
QA nhớ người ta còn nói cái gì APPRECIATE. QA chỉ hiểu động từ TO APPRECIATE là biết thưởng thức, thí dụ như TO APPRECIATE CLASSICAL MUSIC là biết thưởng thức nhạc cổ điển.
BBT
Ðúng, TO APPRECIATE có nghĩa như cô QA vừa nói. Nhưng nó cũng còn có nghĩa là cảm kích hay biết ơn nữa. Thí dụ sáng nay tôi bị hư xe, ông hàng xóm đề nghị cho tôi đi nhờ xe, tôi rất biết ơn chuyện ông ấy nghĩ đến tôi. I APPRECIATE YOUR SUGGESTION, nghĩa là tôi biết ơn gợi ý đó của ông.
Khi nói I APPRECIATE IT thì câu ấy có nghĩa là tôi cám ơn ông hay bà về việc làm đó, về chuyện đó, về điều đó.
NHÃ LAN
Nhã Lan nghe mấy câu cám ơn anh vừa chỉ nghe mệt quá, nghe … quí tộc quá.
BBT
Cô nói điều đó cũng có đúng. Nói cám ơn mà khó khăn như vậy thì không có nhiều người nói lắm đâu. Nhưng chúng ta cần biết những câu như thế. Chứ ngày thường, hay nói với con cái ở nhà thì ít ai nói MUCH OBLIGED hay I APPRECIATE IT.
QA
Thôi thì cứ THANKS A LOT; THANKS A GREAT DEAL; THANKS A MILLION; THANKS A BUNCH là đủ. Anh cho biết người Anh, người Mỹ có nói cám ơn au fond de mon coeur như trong tiếng Pháp mà QA còn nhớ lõm bõm không?
BBT
Có. Người Anh nói THANK YOU FROM THE BOTTOM OF MY HEART. Tôi hay nói THANK YOU VERY MUCH INDEED, đó là thói quen tôi học được của một gia đình tôi ở trọ hồi còn đi học, từ đó đến nay, hơn 40 năm rồi vẫn dùng.
Nhưng các cô cũng nên để ý cách lên xuống giọng (INTONATION) khi nói lời cảm ơn.
Cám ơn nhiều, và thực tình thì nói lên giọng một chút ở cuối.
Cám ơn bình thường thì không phải lên giọng. Ở Singapore, Hongkong tôi nghe là THANK YOU AH!
Elvis Presley nói THANKYOUVERYMUCH! Trong mấy tiệm sushi của Nhật thì bao giờ cũng là THANK-YOU-VERY-MUCH, chữ cuối lên cao hẳn.
NHÃ LAN
Nhã Lan còn nghe THANKS BUT NO THANKS! thì nghĩa là gì thưa anh?
BBT
THANKS BUT NO THANKS!
BBT
Ðúng. Cũng có những lúc chúng ta cần … chua một chút. Thí dụ trong những đề nghị nghe toàn những điều bất lợi đẩy sang phía chúng ta thì chúng ta nói thế nào? Thí dụ có người nói với cô QA rằng bàn tay cô đẹp lắm chắc sờ vào cái dây điện này, điện cũng nể mà không giật đâu. Mời cô sờ vào cái dây điện này chút coi.
QA
THANK YOU!, nhấn mạnh vào chữ YOU. Bây giờ tạm xong phần cám ơn rồi. Xin ông thầy dậy cho cách nói thế nào, cách đáp lại khi có người cám ơn mình, để khỏi phải lí nhí như QA vẫn làm.
BBT
Thì cô cứ nói rằng xin ông bà đừng nhắc, đừng đề cập tới chuyện đó nữa: OH, DON’T MENTION IT! Hay OH, THAT WAS NOTHING! Nghĩa là chuyện đó có đáng chi. Hay OH, NO, IT WAS MY PLEASURE! Nghĩa là không, chuyện đó là niềm vui của tôi, chuyện tôi cho ông vay 5 triệu đô la là chuyện làm tôi vui lắm.
QA
Thế còn YOU ARE WELCOME có được không thưa anh?
BBT
Ðược chứ. YOU ARE WELCOME, hay YOU ARE VERY WELCOME; YOU ARE MORE THAN WELCOME ; hay YOU ARE ALWAYS WELCOME đều là những câu chúng ta thường nghe, và thường dùng khi có ai cám ơn chúng ta.
Nhưng hai câu này thì nghe lạnh tanh, người nghe có cảm tưởng như người vừa làm ơn cho chúng ta có vẻ ân hận, có vẻ tiếc là đã giúp chúng ta. OH, YOU DON’T HAVE TO THANK ME nghĩa là ông, bà không cần phải cám ơn tôi, và câu YOU DON’T OWE ME ANYTHING nghĩa là ông bà không nợ nần gì tôi hết.
NHÃ LAN
Nhân tiện, xin anh giảng cho tĩnh từ THANKLESS dùng như thế nào.
BBT
THANKFUL là biết ơn. I AM THANKFUL FOR YOUR HELP.
Trái với FUL là LESS. FUL là có. LESS là không. THANKLESS là không biết ơn, là không được biết ơn, nhớ ơn.
Thí dụ A THANKLESS JOB. SOMETIMES I THINK FIGHTING IN IRAQ IS A THANKLESS JOB.
QA
Bây giờø QA muốn nhờ anh dậy cho mấy câu để nói sao cho chua một chút. Có lúc muốn nói mấy câu chua một chút mà không biết để nói. Thí dụ "Sức mấy!" chẳng hạn.
NHÃ LAN
Ðúng rồi, hay như khi muốn nói kiểu như mấy ông anh của Nhã Lan hay nói "phải bước qua xác tôi".
BBT
Ðược rồi. Nhưng hai cô có biết câu "bước qua xác tôi" là câu có từ lâu lắm không, mà lại là câu của Hưng Ðạo Vương nói với vua Trần Nhân Tông khi nhà vua thấy thế yếu có ý muốn đầu hàng quân Nguyên. Hưng Ðạo Vương nghe vậy thì nói nếu nhà vua muốn hàng giặc Nguyên thì hãy chém đầu tôi đi đã rồi hãy ra hàng. Chắc Hưng Ðạo Vương nói : YOU HAVE TO BEHEAD ME FIRST. THEN YOU HAVE TO STEP OVER MY DEAD BODY! Câu này chính ra phải là IF YOU WANT TO DO IT, YOU MUST STEP OVER MY DEAD BODY! Nếu ông muốn làm chuyện đó thì ông phải bước qua xác tôi, mà bước qua xác tôi thì khó lắm chứ không dễ đâu.
QA
Có giống như NEVER IN MY LIFE không?
BBT
Có, nhưng mạnh hơn. Nói OVER MY DEAD BODY thì cũng lựa người mà nói. Lỡ nói xong, phía bên kia lôi súng ra, nổ vài viên thì phiền to. Câu NEVER IN MY LIFE cũng như câu JAMAIS DE LA VIE của tiếng Pháp.
QA
QA muốn viết câu "Bỏ đi Tám" nói tiếng Anh như thế nào? Xin anh tìm cho một câu tương đương với "Bỏ đi Tám".
BBT
Trong tiếng Anh có một câu gần giống như thế. Câu tiếng Việt dùng tên một người. Câu tiếng Mỹ cũng dùng tên một người. Trong câu tiếng Việt, người đó là ông Tám. Trong tiếng Mỹ là ông JOSE. Do đó, câu tương đương với "Bỏ đi Tám" là NO WAY JOSE!
Thực ra, "Bỏ đi Tám" cũng mang nghĩa là "sức mấy" vì thế, NO WAY JOSE cũng là "sức mấy" luôn.
NHÃ LAN
Thế thì tại sao lại đưa ông JOSE vào? NO WAY không được sao?
BBT
NO WAY JOSE là câu của người Mỹ. Người Anh, người Canada, người Úc … không nói câu này . Câu NO WAY JOSE có từ những năm 1960, khi người Mễ bắt đầu kéo vào nước Mỹ đông đảo. Vì thế người ta thêm vào câu NO WAY cái tên JOSE, một cái tên của rất nhiều người Mễ mà lại vần với WAY ở trên. Câu này có vẻ hơi coi thường người kia một chút, coi người kia ngớ ngẩn như ông JOSE, tiếng Anh không biết nhiều, nói một đằng hiểu một nẻo, ấm a, ấm ớ nên mới thành ra câu NO WAY JOSE. Câu NO WAY JOSE có thể được dùng với tất cả mọi người, bất kể người ấy có là người Mễ hay không. Cũng như "Bỏ đi Tám " được dùng cho cả những người không mang tên Tám vậy.
QA
QA xin hỏi thêm một câu nữa: TO GIVE SOMEBODY A BREAK là gì, và dùng nó như thế nào?
BBT
Chắc hai cô hiểu chữ BREAK nghĩa là gì rồi mặc dù BREAK có nhiều nghĩa lắm.
NHÃ LAN
Nhã Lan biết TAKE A BREAK là nghỉ tay một chút. Hôm nọ, Nhã Lan đọc một bản tin thấy có 1 ngân hàng cho biết là đặc biệt với các quân nhân Mỹ từ Iraq hay Afghanistan về nước, ngân hàng sẽ cho các quân nhân đó tạm hoãn việc trả tiền credit card trong vài ba tháng. Bản tin nói rằng các binh sĩ này được ngân hàng GIVE A BREAK, nghĩa là các ngân hàng này cho những người lính xả hơi một chút, đỡ đi phần nào rắc rối, vất vả về tài chính. Nhã Lan thấy bản tin có câu THE BANK GAVE THE SOLDIERS A BREAK IN CREDIT CARD PAYING. Có đúng như thế không thưa anh?
BBT
Ðúng như vậy. Nhưng khi nói GIVE ME A BREAK thì câu này lại có nghĩa là vừa phải thôi, khó khăn vừa vừa chứ, đừng làm khó nhau chứ, dóc vừa thôi cha nội vân vân. Thí dụ tôi nói câu này với QA: Chiều nay về đến nhà, hai cô con gái QA đã nấu xong một bữa thịnh soạn chờ mẹ về, cởi giầy cho mẹ, lồng vào chân mẹ đôi giầy mới mua, khoác cho mẹ cái áo vừa đem từ tiệm St Jones về và mời mẹ ngồi xuống dùng bữa tối…
QA
MISTER BUI, PLEASE GIVE ME A BREAK! Thực ra thì hai cô con gái QA còn nhỏ quá, chưa làm được những chuyện như mua cho mẹ bộ St Jones nên ai nói điều đó ra, QA phải đáp lại ngay bằng câu GIVE ME A BREAK! Bây giờ, mới chỉ có cảnh mẹ hầu con thôi. Chưa có chuyện con hầu mẹ như vậy.
NHÃ LAN
Như vậy là chuyện không có thực. Nhưng thỉnh thoảng QA cũng như Nhã Lan cũng có những ao ước như vậy chứ. I WISH MY DAUGHTER IS HELPFUL TO ME. Nói vậy được không thưa thầy?
BBT
Không được. Khi muốn nói tới một việc chúng ta muốn xẩy ra mà có rất nhiều cơ hội là sẽ không xẩy ra, chúng ta dùng WERE cho tất cả các ngôi. Ðó là khi chúng ta nói tới một ước muốn. Ước muốn thì chưa là sự thật, mà cũng có thể là sẽ không bao giờ là sự thật. Vì thế, cô phải nói I WISH MY DAUGHTER WERE THAT HELPFUL. Ðộng từ TO BE luôn luôn là WERE cho tất cả các ngôi. I WERE, YOU WERE, SHE WERE, HE WERE, WE WERE và THEY WERE. Cứ dùng WERE với các ngôi là đúng.
Thỉnh thoảng tôi lại ước gì tôi là thái tử Charles. SOMETIMES I WISH I AM PRINCE CHARLES.
QA
Lần này thì ông thầy sai nặng. Phải là SOMETIMES I WISH I WERE PRINCE CHARLES mới đúng phải không Nhã Lan?
NHÃ LAN
Lâu lâu mới bắt được lỗi của ông thầy chứ. Nhã Lan không nghĩ vậy đâu. Ông thầy muốn thử học trò coi có học trước quên sau không đấy mà.
BBT
Cám ơn cô QA bắt được cái lỗi to tầy đình của tôi. Và cám ơn cô Nhã Lan đã cứu tôi.
Vậy thì hễ dùng động từ WISH thì động từ theo sau bao giờ cũng là WERE nếu là TO BE. Các động từ khác, cứ dùng thể quá khứ là đúng. Gọi là PAST nhưng nó không phải là PAST mà là PAST SUBJUNCTIVE thì đúng hơn. Nhã Lan cho nghe mấy câu về những điều ước muốn của cô xem nào.
NHÃ LAN
I WISH I WERE A MILIONAIRE
I WISH MY HEALTH WERE BETTER
I WISH I COULD SPEND MORE TIME WITH MY DAUGHTERS
I WISH MY CAR WERE A CLONKER
I WISH I HAD A SON
BBT
Còn cô QA. Cô thử nói mấy câu với động từ WISH coi cô không phải là vua mộng ước của cô có bình thường không.
QA
I WISH VIETNAM HAD A DEMOCRATIC GOVERNMENT.
I WISH THE RECESSION WOULD GO AWAY QUICKLY.
I WISH I HAD A WAND TO MAKE THE ECONOMY GROW AGAIN.
I WISH I COULD PICK THE JACK POT TICKET
I WISH MY MIND WERE A HARD DISK TO REMEMBER ALL THE THINGS YOU TAUGHT ME TODAY
Thưa quí vị khán giả, chương trình Anh Ngữ Trong Ðời Sống Hàng Ngày của Hồn Việt Television đến đây xin tạm chấm dứt. Chương trình sẽ trở lại trên màn ảnh Hồn Việt Television vào tuần tới. Bùi Bảo Trúc, Nhã Lan và Quỳnh Anh xin kính chào quí vị và hẹn gặp lại quí vị trong bài học tới.
CHỮ NGHĨA CHÚNG TA
Ông Phạm Quí, Irvine, California
VU QUI và THÀNH HÔN
Những chữ này rất khác nhau về ý nghĩa.
VU nghĩa là đi qua. QUI là về. Vu qui là con gái về nhà chồng.
Chữ "qui" viết bằng bộ "chỉ" như trong hai chữ "vu qui" thì lại còn có nghĩa là người đàn bà bị chồng bỏ. Chữ "qui" nghĩa là con rùa viết với bộ "sước" lại có nghĩa là người chồng để cho vợ bán dâm.
THÀNH HÔN
Thành là dựng lên. Hôn là lấy vợ. Thành hôn là trai gái lập gia đình với nhau, lấy nhau làm vợ chồng. Vì thế, trong thiếp báo hỉ, chỉ cần viết "lễ thành hôn" là đủ. Vu qui được dùng cho phụ nữ về nhà chồng. Thành hôn dùng cho cả con trai lấy vợ, con gái lấy chồng. Không cần quá cẩn thận viết "lễ thành hôn và vu qui của con chúng tôi".
VINH THÂN PHÌ DA?
Không thể nói "vinh thân phì da". Phì "gia" mới đúng. Gia là nhà. Vinh thân phì gia nghĩa đen là sướng mình, béo nhà.
Da chữ Hán là cây dừa. Da tử là quả dừa. Da cũng là tiếng để gọi ông nội. Không lẽ vinh hiển, cả cây dừa sau nhà cũng béo mập, hay ông nội cũng béo theo ? Có thể chữ "gia" viết lầm thành "da" vì người viết lý luận lầm là béo phì đến độ da căng lên chăng?
Câu "vinh thân phì gia" không mang ý nghĩa tốt đẹp, mà là một câu chê bai những quan trên chỉ lo cho bản thân mà không nghĩ gì tới cho người dân ở dưới.
ÐẬU HŨ hay ÐẬU HỦ?
Ðậu HỦ (dấu hỏi) đúng. Ðậu HŨ (dấu ngã) sai.
Cô Trần Ngọc Thị Tuyết, San Jose, California
Romeo là tên của nhân vật kịch Shakespeare, người yêu của Juliet. Ngày nay, Romeo có nghĩa là một người đàn ông thành công với phụ nữ. Romeo không mang tiếng xấu như Casanova.
Casanova là tên của Giovani Jacopo (1725-1798), một nhà văn Ý rất thành công với phụ nữ nhưng lừa các nàng thì nhiều hơn. Casanova nay trở thành một danh từ như chữ Sở Khanh trong tiếng Việt.
Ðây là bài thơ của Mai Thảo tặng Võ Phiến mà cô hỏi:
Bài thơ này Mai Thảo làm trong khi ở một căn phòng ở sau tiệm ăn Song Long trên đường Bolsa thuộc thành phố Westminster, California.
Nhà văn Huy Trâm nguyên là một thẩm phán công tố trước năm 1975 tại Việt Nam. Huy Trâm từng được giải thưởng Văn Chương Toàn Quốc năm 1969. Ông cũng là một nhạc sĩ sử dụng dương cầm và là người sáng lập và điều hành chương trình Nhạc Chủ Ðề trên đài tuyền hình Việt Nam từ năm 1971 đến năm 1973.
Ông hiện sống một mình tại Westminster, California.
Cụ Nguyễn Anh Ðức, Washington DC
Tiếng Anh cũng có thể nói lái được, nhưng không nhiều bằng tiếng Việt. Nói lái, tiếng Anh là spoonerism. Cách nói này được đặt cho tên của mục sư William Archibald Spooner (1844-1930). Thực ra, mục sư Spooner chỉ là người hay nói nhịu chứ ông không phải là người sáng chế ra cách nói này.
Sau đây là vài thí dụ về spoonerism:
A WELL-BOILED ICICLE (một cục nước đá được luộc kỹ) nói lái hành A WELL-OILED BICYCLE (một chiếc xe đạp được vô dầu mỡ kỹ)
IS THE BEAN DIZZY? (hột đậu có chóng mặt không?) nói lái thành IS THE DEAN BUSY? (ông khoa trưởng có bận không?).
A BLUSHING CROW (con quạ mắc cở đỏ mặt) nói lái thành A CRUSHING BLOW ( cú đấm thôi sơn).
FIGHTING A LIAR (chiến đấu chống một tên nói láo) nói lái thành LIGHTING A FIRE (nhóm lên một ngọn lửa).
OUR QUEER OLD DEAN (ông khoa trưởng kỳ quái / đồng tính luyến ái) nói lái thành OUR DEAR OLD QUEEN (nữ hoàng yêu quí của chúng ta)
YOU’VE TASTED TWO WORMS (bạn đã nếm thử 2 con sâu) nói lái thành YOU’VE WASTED TWO TERMS (anh đã bỏ phí mất 2 học kỳ)
A NOSEY LITTLE COOK (ông đầu bếp tí hon hay xía vào chuyện người khác) nói lái thành A COSY LITTLE NOOK (cái góc nhà ấm cúng)
TONGUE TWISTERS là những câu, những chữ rất khó đọc nhanh mà không bị vấp:
HOW CAN A CLAM CRAM IN A CLEAN CREAM CAN?
CAN YOU CAN A CAN AS A CANNER CAN CAN A CAN?
I WISH TO WISH THE WISH YOU WISH TO WISH, BUT IF YOU WISH THE WISH THE WITCH WISHES, I WON’T WISH THE WISH YOU WISH TO WISH.
PICKY PEOPLE PICK PETER PAN PEANUT BUTTER, ‘TIS THE PEANUT BUTTER PICKY PEOPLE PICK.
I SCREAM, YOU SCREAM, WE ALL SCREAM FOR ICECREAM.
SIX SLEEK SWANS SWAM SWIFTLY SOUNTHWARDS.
HOW MANY COOKIES COULD A GOOD COOK COOK IF A GOOD COOK COULD COOK COOKIES? A GOOD COOK COULD COOK AS MUCH COOKIES AS A GOOD COOK WHO COULD COOK COOKIES.
