Ngày 28 tháng 1 năm 2013
Bạn ta,
Tôi thấy từ khoảng vài năm trở lại đây, tôi hay được nhắc nhớ bằng câu "Life is too short", rồi theo sau là một vài gợi ý. Có khi là (đời sống quá ngắn) nên bỏ qua mọi chuyện, đừng quan tâm tới chuyện này hay chuyện nọ cho bớt bực mình, đời sống của mình thì cứ sống, đi một chuyến coi Phi châu như thế nào, leo núi Kilimanjaro coi có gặp Hemingway ngồi dưới lều săn sư tử hay không…
Tất cả đều hữu lý cả.
Nhưng hôm qua , vào internet, tôi lại thấy một gợi ý (cũng từ câu đời sống quá ngắn) khác hẳn mọi gợi ý khác mà tôi đã nghe từ bao lâu nay.
Gợi ý này đọc được trong quảng cáo cho một văn phòng luật ở Chicago của luật sư Corri Fetman.
Corri Fetman là một luật sư hành nghề từ hơn hai chục năm nay. Cô tốt nghiệp một trường luật danh tiếng, đại học DePaul. Trong nghề nghiệp, cô rất thành công. Cô chuyên về luật gia đình, về ly dị, cấp dưỡng, tài sản chung, con cái…
Tấm bảng quảng cáo của cô có câu đọc lên nghe đầy xúi giục nguyên văn "Life’s short. Get a divorce." Đời sống quá ngắn, hãy li dị một cái coi!
Chuyện xúi li dị thì văn phòng luật nào mà chẳng … xúi. Có lôi nhau đến nhờ thì luật sư mới có việc. Nhưng cái quảng cáo của Corri Fetman thì đưa ra một lý do khác cho việc chia tay: đời quá ngắn ngủi. Ở lại trong cuộc hôn nhân ấy mà làm gì. Đến văn phòng Corri Fetman giúp cho mà tung tăng trở lại.
Tuy thế, bức ảnh Corri Fetman đứng bên cạnh tấm bảng quảng cáo cho văn phòng luật của cô còn nói lên được biết bao nhiêu là điều khác.
Không phải là chân dung của một phụ nữ dữ dằn sẵn sàng dao búa nhào tới đâm chém phía bên kia, quyết đánh thuê vì thân chủ của mình như bạn có thể nghĩ. Mà ai chẳng nghĩ như thế. Ra tòa thì phải kiếm thứ nặc nô như thế mới chiếm được phần thắng về cho mình chứ. Có dại dột thì mới kiếm bà tiên hiền ra tòa bảo vệ cho mình.
Corri dùng ngay chính ảnh chụp của mình để quảng cáo cho văn phòng luật. Bức ảnh của Corri chỉ cần liếc nhìn qua cũng thấy tối sầm cả trời lẫn đất. Mời bạn xem để … tường.
Chao ôi Corri Fetman đem hết sức của nàng ra bảo vệ cho thân chủ như trong hình cho thấy thì làm sao mà thân chủ thua được. Tốt nghiệp luật khoa danh dự, từng có hình trong Playboy, viết một cột thường xuyên cho báo với tựa là Lawyer of Love … lại đại diện cho mình ra tòa đấu chưởng với luật sư của phía bên kia thì cách gì mà thua cho được.
Cứ ngồi ở dưới, xem nàng tung chưởng, tay cầm cuốn Playboy có hình của nàng cho đỡ nhớ thì còn gì vui vẻ hơn nữa!
Đời quá ngắn. Coi tấm hình quảng cáo chắc chắn (đời) phải … dài ra một chút chứ. Get a divorce qua văn phòng của Corri Fetman thì còn gì có thể hợp lý hơn được nữa!
Ngày 29 tháng 1 năm 2013
Bạn ta
Gần Toronto, ở
Dundas, cách thị trấn Hamilton không bao xa, có một vườn thú thiên nhiên mà mấy
chục năm trước tôi thỉnh thoảng vẫn chở hai đứa con đi chơi cho chúng xem sư tử,
cọp, voi đi lểu nghểu bên đường. Chiếc Volkswagen Beetle con bọ của chúng tôi
chỉ to hơn mấy con cọp một chút, nhưng chúng tôi không thấy sợ những con thú đó
bao giờ.Bây giờ nghĩ lại thì thấy sợ, nhất là khi đọc được mẩu tin tuần trước. Trong những chuyến đi như thế, chúng tôi chỉ cách bầy sư tử và cọp có một lớp kính của cửa xe. Mẩu tin nói là một cặp nam nữ lái xe đi chơi ở cái safari park này đã bị một con cọp nhẩy vào xe, định lôi cả hai ra ngoài thay cho bữa sáng.
Cả hai bị thương và được tòa án ra lệnh cho chủ vườn thú phải bồi thường cho người phụ nữ trẻ này 650 ngàn đô la. Lý do là những vết thương thành sẹo do con cọp gây ra cho cô đã khiến cô không thể đi làm được nữa.
Nội vụ sẽ dễ hiểu hơn nếu biết cô làm nghề vũ nữ thoát y. Mấy cái sẹo khiến cô không thể vũ thoát y được nữa.
Giám đốc vườn thú cho biết sẽ kháng án để xin giảm khoản tiền bồi thường.
Theo bản tin báo thì cô và người bạn đều ngồi trong xe, nhưng cửa kính xe thình lình hạ xuống, có thể vì cô hay bạn cô vô tình đụng phải một cái nút ở cửa xe. Con cọp thấy thịt tươi liền nhào tới, tìm cách kéo cô ra khỏi xe khiến cô bị móng của cọp cào gây thương tích nặng.
Ðọc bản tin, tôi tiếc sao mấy con cọp không kéo tôi ra, để vài cái sẹo có phải bây giờ cũng có tí tiền về hưu sớm, thì một người bạn nhắc tôi rằng cọp cũng chọn thịt thơm mới ăn chứ thịt bạc nhạc, bèo nhèo, dai nhách thì chó cũng không thèm ăn. Chúa sơn lâm phải ăn ngon, thịt phải thơm phức, bóc hết áo ngoài, vào đến Victoria's Secret, mãi mới tới mùi body lotion của Estée Lauder... thì mới ăn chứ. Thịt ướp eau de Cologne Old Spice rẻ tiền, xà bông Caress thì vồ làm gì cho nó phí... móng cọp đi.
Ai mà biết là cọp cũng kén cá, chọn canh như vậy.
Nhưng con cọp vồ khúc nào mà cô không còn làm việc thoát y vũ được nữa?
Mặt chăng? Thì đeo mặt nạ như The Phantom of the Opera thì thoát gì chả được.
Hay tay? Thì đeo găng tay vào, đeo găng dài đến nách cũng vẫn vũ thoát y được chứ.
Thế là bị vồ vào cổ chăng? Vồ vào cổ thì làm sao sống được.
Vào chân? Chắc không, chân còn cách cái cửa xe, làm sao cọp vồ chân được?
Hay chỗ để ngồi? Ðã có cái ghế che.
Thế thì đích thị là khúc … thượng viện.
Vậy thì không vũ khỏa thân được là đúng. Ðó cũng là khúc ngang tầm cái cửa xe đã xuống kính.
Thì ra cọp cũng giỏi đấy chứ. Vồ toàn chỗ ác hiểm không thôi nhá.
Tôi không nghĩ cọp lại suy nghĩ nhiều như thế. Cọp đói thì không ở đó mà nhắm nơi chốn hay bộ phận hay khu vực nào đáng và nên vồ bao giờ hết. Cứ da trắng thịt mềm như lối xem tướng gà của các cụ chúng ta là vồ thôi. May đâu vồ trúng đó.
Thế thì khu vực ấy phải là vùng dễ thấy nhất. Những người khác thì cọp chắc chỉ cào rách cái nệm xe là cùng. Nhưng nghề nghiệp của cô đòi hỏi một vài khu vực trên cơ thể phải dễ thấy (?) hơn những khu vực khác. Nếu tự nhiên mà không dễ thấy thì phải nhờ làm cho dễ thấy hơn thì mới tăng tiến nghề nghiệp được.
Chuyện người phụ nữ bị cọp vồ là một chuyện bất hạnh cho nạn nhân. Nhưng chính nhờ vụ này mà các dịch vụ làm đẹp của các thẩm mỹ viện sẽ khá hơn nhờ chi tiết của bản tin, theo đó, mấy con cọp ở rừng còn biết thích phụ nữ sửa sang huống chi là mấy con cọp nuôi ở nhà.
Chứ nếu không thì tại sao lại vồ đúng chỗ ấy, rồi để lại sẹo cho người ta không múa cởi truồng được?
Ngày 30 tháng 1 năm 2013
Bạn ta,
Martha Lounel
Lawrence, một phụ nữ ở Little Rock vừa bị mất việc làm mà không ai có thể bênh
vực cho cô được.Một chút tình cảm thương hại cho cô cũng không thể có được. Cô mất việc là đáng đời cô.
Cô làm việc trong Trung Tâm Thông Tin Tội Ác (Crime Information Center) của tiểu bang Arkansas và lợi dụng việc làm với trung tâm, cô lục kiếm các hồ sơ của các phạm nhân xem bạn trai của cô có hồ sơ của cảnh sát không. Mà không phải chỉ một lần. Trong khoảng thời gian chỉ trong có hơn một tháng, cô vào kho dữ kiện của hệ thống máy vi tính tiểu bang để kiếm xem người bạn trai của cô có phạm pháp không tới 6 lần.
Rốt cuộc bạn trai của cô thì không hề phạm pháp bao giờ, nhưng cô thì nay trở thành người phạm luật. Cô bị 13 tháng tù treo và bị phạt 200 đô la về tội mở các hồ sơ mật của tiểu bang để xem người bạn có làm chuyện gì bất hợp pháp không.
Bản tin của thông tấn xã Associated Press không cho biết cô có còn liên hệ với người bạn trai này nữa hay hai người đã chia tay.
Nếu chưa thì người bạn trai của cô muốn sống, muốn tốt, khôn hồn phải chấm dứt liên hệ ngay với người phụ nữ này.
Tào Tháo cũng không thể dễ sợ bằng cô. Trong hơn một tháng mà mở hồ sơ ra coi tới 6 lần thì quá đáng.
Nếu cô làm một lần, thấy người bạn không tì vết thì thôi ngay đi chắc đã không có ai biết việc cô làm. Ðáng lẽ sau đó, cô phải vui với sự quen biết đó, mừng là có được người bạn trai lương hảo. Nhưng không, cô phải xem lại thêm 5 lần nữa, coi thật sự người bạn có lương hảo không thì cô quả là người đa nghi quá đáng.
Hỏi một người về hạnh kiểm người đàn ông ấy cô chưa vừa lòng, phải hỏi thêm 5 người khác. Hỏi cho đến bao giờ có người nói với cô rằng thằng cha ấy có 26 cô bạn gái, 12 đứa con rơi, khai phá sản 5 lần, đã từng hút mỡ bụng 2 lần, có bơm môi, cắt bớt mỡ cho vú nhỏ đi, bằng lái xe bị tịch thu chưa có lại, ở dơ, ít tắm, một tuần mặc một bộ quần áo, nợ như chúa Chổm, ngồi buồn hay nhổ lông mũi, mê giọng hát Nguyễn Hưng và cái rốn của Linda Trang Ðài... nghĩa là toàn những chuyện không ra gì thì cô mới... nghĩ là đúng.
Không có một phụ nữ nào đáng sợ như cô.
Ðáng lý xem hồ sơ cảnh sát một lần, thấy không có gì, thì tiến tới. Sau đó có muốn biết gì thêm thì dùng kỹ thuật riêng của mình mà làm. Thiếu gì lúc mà cũng thiếu gì cách.
Thỉnh thoảng bắt nọn một trận. Không có thì cứ dựng lên, thề sống thề chết là có người nhìn thấy, không thể nói tên ra đưọc, chỉ biết là chuyện ấy có xẩy ra, thành thật khai báo ngay lập tức.
Thế nào cũng phải khai hết. Không có cũng phải khai cho xong chuyện. Thiếu gì những người vô tội, khi bị cảnh sát hỏi cung vẫn nhận tội để bị tử hình như nhiều trường hợp ở Mỹ. Cảnh sát mà còn làm được việc đó huống chi cô. Cảnh sát bề gì cũng còn ngại bị kiện về tội vi phạm nhân quyền, chứ cô thì việc gì phải sợ? Uỷ hội nhân quyền nào của Liên Hiệp Quốc có thẩm quyền ở nhà cô?
Cứ chơi trò silent treatment, không nói không rằng gì, bỏ cơm hai ngày (nhưng ăn ở sở), hỏi cũng không đáp, chỉ mênh mông xa vắng, chỉ nghiêm và buồn. Ðến một buổi khuya, khoảng 2 giờ sáng, bật đèn lên, ngồi dậy, giật tóc thằng chả gọi nó dậy để nói phải quấy. Nên khóc bù lu bù loa lên để phủ đầu nó trước. Sau đó, buộc cho nó tội lạnh nhạt với mình, rồi mới lôi các bằng cớ ra. Buộc tội ráo riết và gắt gao, không để một kẽ hở nào cho nó chối.
Lúc đang ngủ bị đánh thức dậy là lúc hệ thống phòng thủ bị bỏ ngỏ nhiều nhất và dễ bị tấn công nhất. Thế là đổ cho tội gì, gần như tất cả những nguời đàn ông đều nhận hết.
Kỹ thuật này, Trung Hoa Cộng Sản đã mô phỏng để lấy cung các tù binh Mỹ hồi chiến tranh Cao Ly và rất thành công. Ðã mô phỏng, làm cho nhẹ đi mà còn thành công như thế thì nếu áp dụng đầy đủ kỹ thuật lấy cung như ở trên thì không ai chạy thoát nổi.
Vậy thì việc gì mà phải mở hồ sơ cảnh sát ra coi để đến nỗi mất việc?
Nhưng kiếm ra được hồ sơ tội ác của chàng thì rồi làm gì?
Giữ lại dùng tiếp? Sao dại thế?
Bỏ cái một? Vậy thì xem hồ sơ làm gì cho mất công.
Bói ra ma, hỏi mấy bà bạn là ra rác ngay ấy mà.
Ngày 31 tháng 1 năm 2013
Bạn ta,
Mấy năm trước,
một bữa lại ăn ở nhà người bạn, tôi thấy gia chủ đeo một cái apron để làm
bếp. Khi nàng quay lại, tôi đọc được hàng chữ: I Spent 4 Years In College For
This?Nàng có vẻ phân bua về chuyện phải đứng nấu nướng trong bếp, phí đi 4 năm miệt mài ở đại học.
Thực ra thì nàng nói đùa. “Giốp” chính của nàng là dậy học hẳn hoi. Ở nhà không nấu thì có dám một đời cơm đường cháo chợ thỉnh thoảng nhai phải hai ba đốt ngón tay còn nguyên móng mới sơn không thì nói?
Ðồng ý là dậy học thì cũng không vui lắm, nhưng việc đó còn sang chán. Hơn hẳn nghề bán miệng nuôi thân như phe làm radio và television chúng tôi.
Những khó khăn kinh tế cộng thêm một số việc đội nón đi ra ngoại quốc đã khiến cho một số người mất những việc cũ trong ngành kỹ thuật cao, và sau một thời gian dài không kiếm ra việc tương đương với việc cũ, đã phải chấp nhận làm những công việc không kỹ thuật cao chút nào.
Steve Relles nguyên là một thảo chương viên điện toán ở New York.
Bây giờ chàng sống bằng nghề hốt cứt chó.
Chàng kể cha mẹ gửi chàng đi học đại học, có bằng toán. Vậy mà bây giờ chàng hốt cứt chó.
Ðau đến thế là cùng.
Nhưng Steve kiếm cũng khá. Chàng có 100 thân chủ. Mỗi thân chủ trả cho chàng $10 một tuần để làm sạch sẽ những mảnh vườn sau nhà sau họ khi các cậu chó, mợ chó ra chạy ngúng ngoắng mỗi ngày và để lại chút kỷ niệm cho chàng.
Như vậy, Steve kiếm được mỗi tuần $1,000. Mỗi tháng chàng kiếm được $4,000. Và càng ngày chàng có thêm nhiều mối mới.
Lương thảo chương viên điện toán computer programmer có thể nhiều hơn, nhưng giờ giấc làm sao dễ dãi như khi đi hốt cứt chó?
Nước Mỹ có khoảng 63 triệu chó. Mỗi tuần mỗi con chó sản xuất 23 bãi (thống kê không cho biết tại sao lại 23 mà không phải 24). Nhờ như thế, công việc cho những người như chàng vẫn có đều đều.
Nghĩ lại thì chuyện hốt cứt chó cũng không phải là một việc dở. Chàng kiếm được tiền nuôi vợ và hai con. Như thế cũng là một việc làm danh giá.
Bất cứ công việc lương thiện nào mà nuôi nổi gia đình thì đều là việc làm danh giá.
Việc của Steve, theo chính Steve nói, tốt hơn việc cũ nhiều. Chàng có thể giờ giấc linh động, lại còn được đi ra ngoài, khỏi suốt ngày phải ngó cái ông mặt vuông (chữ của Võ Phiến) trên bàn làm việc.
Thực ra, việc làm hiện nay của Steve cũng không khác với việc cũ bao nhiêu.
Việc mới thì bề gì những con chó cũng không thể một tay cầm cái túi nylon, một tay cầm cái xẻng nhỏ, để mỗi lần dừng lại, cong lưng thở hào hển một lúc, rồi lại quay lại, đích thân hốt cái đống kỷ niệm nóng hổi đó lên mang bỏ thùng rác.
Chàng hốt cứt cho những con chó vì chúng không có tay chân như người.
Thôi thì hốt cho nó cũng được đi.
Trong khi ở nhiều sở làm, việc hốt cứt thì nhân viên vẫn phải làm thường xuyên trong khi tác giả của những cái đống đó thì cũng tay chân đủ cả nhưng không chịu hốt lấy. Anh nào cũng lấy cựu thủ tướng Singapore, ông Ngô Tác Ðống, làm cảm hứng.
Ông Ngô Tác Ðống (Ngô: tao ; Tác: làm; Ðống: đống) tao làm một đống không bao giờ chịu tự dọn dẹp mà bắt đàn em dọn thì thà đi hốt cứt chó còn đỡ tức mình hơn.
Vậy thì hốt cứt chó có gì là khổ? Hốt cứt chó sướng lắm chứ: tay cầm cái túi nylon, tay kia cái xẻng nhỏ...
Ngày 1 tháng 2 năm 2013
Bạn ta,
Trong một số
truyện cổ của Trung Hoa, những vụ phụ nữ giả trai đi thi, đi đánh giặc, bị đổ
oan là tác giả của một cái bầu... không phải là ít. Khái Hưng trong Tự Lực Văn
Ðoàn cũng viết một truyện chúng ta ai cũng còn nhớ.Nhưng những vụ trai giả gái thì không nhiều. Có phải vì trai giả gái khó hơn không? Có lẽ không đúng. Cứ sang Thái Lan một lần là biết ngay điều đó. Chỉ cần bơm chỗ này, cắt chỗ kia, là một người đàn ông có thể trở thành một phụ nữ đẹp não nùng đến khi biết là lầm thì thường quá muộn.
Mới đây, ở nước Nga có một vụ giả gái nhưng bị khám phá ra ngay. Một người đàn ông mặc giả gái để thi hộ cô em gái trong kỳ thi tốt nghiệp khoa báo chí của đại học Mạc Tư Khoa. Một giám thị nhanh mắt chặn lại hỏi vài ba câu và chàng bị đuổi ra khỏi phòng thi lập tức khi chuyện giả gái của chàng bị phanh phui.
Kỳ thi diễn ra vào buổi sáng nên không phải là trường hợp cái bóng lúc năm giờ, the five of clock shadow, khi những cọng râu bắt đầu nhào ra sau mấy tiếng đồng hồ bị cạo kỹ ở nhà, và làm cho cái cằm đen mờ mờ như chiều đã bắt đầu ngả sang tối.
Người này không bị khám phá vì cái bóng lúc năm giờ bởi lẽ ngày còn quá sớm.
Nhưng chàng bị nghi là có gì không bình thường ở hai chuyện.
Thứ nhất là chàng son phấn nhiều quá. Ở cái tuổi mà không cần nhiều hay không cần đến son phấn (... có đi qua xin em đừng đánh phấn...*) thì chàng quét vôi kỹ quá. Ði thi chứ có đi Bolsa đâu mà son phấn giàn trời như thế.
Vậy là chàng bị nghi ngay là có gì không bình thường. Nếu chỉ có son phấn như đào Hồ Quảng thì cũng chưa bị khám phá. Chuyện này, cứ ra Bolsa là thấy ngay. Không thể cứ thấy son phấn nhiều hơn mức bình thường là nghi ngay đàn ông giả đàn bà. Cứ kiểu suy nghĩ như thế thì nhất định sẽ có ngày mang đại họa vào thân. Lớ quớ hỏi thưa bà, bà có phải "ông" X, Y, Z không là không được. Có thể bị kiện nát người chứ không đùa.
Thứ hai là chàng mắc cái bệnh quá đà ở cả một khu vực khác nữa. Người đàn ông này mặc giả phụ nữ nên chàng nghĩ cứ nhấn mạnh vào khía cạnh phụ nữ, nhấn thật mạnh vào là được.
Thế là chàng độn phần hình nhi thượng lên quá sức, nghĩ làm như vậy, là một ân huệ cho cô em, cho giám khảo của cuộc thi tha hồ vung tay cho điểm một cách hào phóng.
Nhưng chính việc làm quá độ đó của chàng đã khiến cho nhân viên coi phòng thi thêm nghi ngờ. Không thể có một người đàn bà Nga nào như vậy được mặc dù các giới chức của nước ta hễ nhắc đến nước Nga là phải thêm tĩnh từ "vĩ đại" vào.
Kẹt một điều là nước Nga có thể vĩ đại ở những vùng khác chứ không vĩ đại ở thượng viện.
Thế là các giám thị ở cuộc thi lôi chàng ra ngoài, vặn hỏi vài câu, chàng ú ớ trả lời tầm bậy, và bị đuổi ra khỏi phòng thi.
Tin báo chí khen lấy khen để việc làm của chàng, nói rằng ít có người anh nào hết lòng với em như thế. Chàng đúng là một người anh tử tế nhất thế giới.
Nhưng người ta hy vọng là sau lần này, chàng học được bài học để không tiếp tục giúp đỡ người em gái của chàng như vậy nữa.
Báo chí nước Nga đã không phải là một nền báo chí hay ho gì, bây giờ sinh viên báo chí còn nhờ người khác thi hộ thì khi ra trường, làm báo sẽ như thế nào? Không thể nhờ thi hộ để ra trường, rồi sau khi ra trường, lại nhờ người viết bài, tường thuật, phỏng vấn hộ mình được.
Làm báo chứ có phải là chiến tranh ủy nhiệm, sai đàn em đánh đấm hộ mình như ở Việt Nam, ở Angola, ở Mozambique đâu.
Phải tập mà làm lấy đi chứ. Không thể nhờ anh làm hộ như vậy mãi được.
Bộ đến lúc lấy chồng rồi cũng nhờ anh lấy chồng hộ luôn hay sao?
(*) Thơ Hoàng Anh Tuấn
ANH NGỮ TRONG ĐỜI SỐNG HÀNG NGÀY
(Bài số 162)
SIMPLE PAST AND PRESENT PERFECT
Bản ghi chép lại do Trúc Giang thực hiện. Bài học số 162 sẽ được phát trên Hồn Việt Television trong tháng 3 năm 2013.
QUỲNH ANH:
Đây là chương trình Anh Ngữ Trong Đời Sống Hàng Ngày do Bùi Bảo Trúc phụ trách. Bùi Bảo Trúc, Trúc Giang và Quỳnh Anh xin kính chào quí vị.
Chương trình Anh Ngữ Trong Đời Sống Hàng Ngày đến với quí vị hàng tuần để ôn lại một số điều liên quan đến Anh ngữ mà quí vị gặp trong đời sống. Quí vị có thắc mắc xin liên lạc với Hồn Việt TV nhờ chuyển lại.
TRÚC GIANG
Thưa chú, hôm trước một độc giả nhờ cháu hỏi làm thế nào dùng cho đúng hai thì SIMPLE PAST và PRESENT PERFECT. Cháu cũng hay lẫn lộn hai thì (TENSES) này nên đó cũng lại là thắc mắc của cháu. Nhờ chú chỉ cho cháu khi nào dùng SIMPLE PAST và khi nào dùng PRESENT PERFECT.
QA
Vâng thưa anh, cả hai TENSES này lúc thì khác nhau, lúc thì giống nhau, QA cũng lẫn lộn hai thì này. QA nghĩ đây là hai thì khó dùng nhất trong tiếng Anh.
BBT
Thực ra thì không phải thế. Hơi rắc rối một chút thôi.
Trước hết, chúng ta hãy xét về thời gian mà những việc này xẩy ra, diễn ra. Một là thời gian đã chấm dứt, đã kết thúc. Và hai là thời gian vẫn chưa dứt, chưa chấm dứt hẳn. Khi việc xẩy ra trong một thời gian đã chấm dứt hoàn toàn, không còn kéo dài cho đến hôm nay, cho tới lúc này nữa, thì các việc xẩy ra trong thời gian đó phải được dùng với SIMPLE PAST TENSE. Nhưng thế nào là thời gian đã chấm dứt, đã kết thúc?
TRÚC GIANG
Thưa chú, thi dụ như ngày hôm qua, tuần trước, năm ngoái, tháng vừa rồi, thế kỷ trước…
QA
Tức là YESTERDAY, LAST WEEK, LAST YEAR, A MONTH AGO, LAST CENTURY…
BBT
Đúng thế. Trong những trường hợp đó, trong những thời gian như vừa kể, chúng ta cứ dùng SIMPLE PAST TENSE là đúng, không thể sai được. Thí dụ YESTERDAY, I MET HIM AT THE LIBRARY nghĩa là hôm qua, tôi gặp anh ấy ở thư viện. Ngày hôm qua đã qua rồi. Tôi gặp anh ấy ở thư viện. Bây giờ tôi không còn đứng ở thư viện nữa, anh ấy cũng đã về nhà. Ngày đã qua, hôm nay, tôi ở nhà, không đến thư viện, chuyện gặp anh ấy không còn diễn ra nữa. Cứ dùng SIMPLE PAST.
QA
QA có hai thí dụ anh coi có đúng không: LAST WEEK, WE WENT TO BIG BEAR. THEY MOVED TO HOUSTON LAST YEAR.
BBT
Đúng rồi. Còn Trúc Giang?
TRÚC GIANG
MY DAUGHTER GOT A NEW TOOTH LAST MONTH.
THE WAR IN VIETNAM ENDED LAST CENTURY.
BBT
Cám ơn hai cô. Bây giờ chúng ta chuyển qua nói về những thời gian chưa hoàn toàn chấm dứt. Thí dụ THIS WEEK, THIS YEAR, THIS MONTH, TO DAY… Đó là những thời gian chưa hoàn toàn chấm dứt. Hôm nay vẫn còn là trong tuần, năm nay thì chưa hết, tháng này cũng chưa qua, hôm nay còn mấy tiếng đồng hồ nữa mới hết… Chúng ta dùng PRESENT PERFECT. Thì PRESENT PERFECT này được tạo thành như thế nào đây QA?
QA
Thưa anh, để có PRESENT PERFECT TENSE chúng ta dùng PRESENT TENSE của động từ TO HAVE và PAST PARTICIPLE của động từ chính (MAIN VERB). Thí dụ I HAVE WAITED FOR THEM SINCE YESTERDAY, nghĩa là thời gian mà tôi đợi họ vẫn chưa chấm dứt, họ chưa tới, tôi chưa về kể từ ngày hôm qua đến nay.
BBT
Còn Trúc Giang. Thí dụ của cô như thế nào?
TRÚC GIANG
SHE HAS STUDIED SPANISH SINCE LAST DECEMBER nghĩa là cô ấy học tiếng Tây Ban Nha từ tháng 12 năm ngoái, bây giờ cô ấy vẫn còn đang học tiếp. Thời gian học tiếng Tây Ban Nha của cô ấy vẫn chưa chấm dứt.
BBT
Đúng rồi. Hay nói cách khác, việc chúng ta bắt đầu trong quá khứ và cũng chấm dứt trong quá khứ. Bây giờ không còn làm việc đó nữa thì chúng ta dùng SIMPLE PAST. QA cho nghe một câu nói về một chuyện bắt đầu trong quá khứ và nay đã chấm dứt coi.
QA
WE LIVED IN SEATTLE WHEN WE FIRST CAME TO AMERICA nghĩa là bây giờ QA không còn ở Seattle nữa. Việc đến sống ở Seattle đã xẩy ra và đã chấm dứt trong quá khứ. Do đó QA phải dùng SIMPLE PAST.
TRÚC GIANG
MY YOUNGEST DAUGHTER USED DIAPERS FOR 6 MONTHS ONLY là con gái của cháu mặc tã trong có 6 tháng. Bây giờ thì nó đã bỏ tã rồi.
BBT
Trong trường hợp một việc bắt đầu trong quá khứ nhưng vẫn tiếp tục cho đến nay thì chúng ta dùng PRESENT PERFECT. QA cho nghe thí dụ của cô về một việc cô bắt đầu trong quá khứ nhưng vẫn còn làm cho đến tận hôm nay coi.
QA
I HAVE WORKED AS A RADIO AND TV ANNOUNCER SINCE 2001.
BBT
Còn Trúc Giang, việc gì là việc cô vẫn còn làm cho đến tận hôm nay?
TRÚC GIANG
I HAVE DRIVEN THE SAME CAR FOR 4 YEARS NOW. I AM STILL DRIVING IT. Nhưng thưa chú, những việc đã xong thì dùng SIMPE PAST, nhưng cũng có trường hợp việc xong hoàn toàn rồi mà cũng có thể dùng PRESENT PERFECT là sao? Thí dụ khi cháu nói I ATE BREAKFAST AT HOME và I HAVE EATEN BREAKFAST AT HOME, cả hai câu đều đúng. Nhưng tại sao lúc thì dùng SIMPLE PAST và tại sao lúc lại dùng PRESENT PERFECT?
BBT
Câu hỏi của Trúc Giang rất hay. Cả hai câu trên đều đúng. Cả hai việc ăn sáng đều đã xong. Cô đã ra khỏi nhà, đã rửa sạch chén bát, việc ăn sáng đã hoàn tất, đã xong hết. Cô dùng SIMPLE PAST cho việc ăn sáng đã xong hoàn toàn, và nay đã đói trở lại rồi. Nhưng khi nói I HAVE EATEN BREAKFAST AT HOME thì chuyện ăn sáng cũng đã xong rồi, và bây giờ, cô vẫn còn no, không ăn thêm được bất cứ gì nữa, nghĩa là ảnh hưởng của chuyện ăn sáng vẫn còn. QA, nếu nói tôi đã đọc quyển sách này rồi, bây giờ vẫn còn nhớ từng chi tiết một của cuốn truyện thì cô dùng TENSE gì?
QA
Thưa anh, QA dùng PRESENT PERFECT vì chuyện đọc quyển sách đã xong, nhưng cuốn sách vẫn còn ở trong đầu của QA nên QA dùng PRESENT PERFECT: I HAVE READ THIS BOOK. Nhưng nếu QA đã quên hết cốt truyện, quên luôn cả tên của các nhân vật thì QA sẽ nói I READ THIS BOOK, dùng SIMPLE PAST vì cuốn sách không còn lưu lại bất cứ gì trong đầu QA nữa, cũng như câu về chuyện ăn sáng. Nếu bữa sáng không còn lưu lại gì, bây giờ lại đói thì dùng SIMPE PAST như anh nói ở trên vậy.
BBT
Còn một điều này nữa về hai thì SIMPLE PAST và PRESENT PERFECT, đó là khi nói về những việc làm đã hoàn tất, đã xong hoàn toàn, không còn dính dáng gì tới ngày hôm nay nữa nhưng khi thì dùng SIMPLE PAST và khi thì dùng PRESENT PERFECT. Khi chúng ta nhớ rõ được ngày tháng khi chuyện ấy xẩy ra, khi nào chúng ta làm công việc đó, thì chúng ta dùng SIMPLE PAST. Nhưng khi chúng ta không nhớ được đích xác thời gian nào trong quá khứ khi làm công việc đó thì chúng ta dùng PRESENT PERFECT.
Đây là hai thí dụ. Các cô nghe kỹ nhé: tôi gặp ông ấy năm 1975 và tôi đã gặp ông ấy rồi thì phải nhưng không nhớ rõ năm nào. Trúc Giang nói bằng tiếng Anh coi.
TRÚC GIANG
I MET HIM IN 1975.
I HAVE MET HIM BEFORE BUT I DO NOT REMEMBER WHEN.
QA
WE HAVE SEEN THE FILM MANY YEARS AGO.
I JUST SAW THE FILM 2 WEEKS AGO. Thưa anh, nhân đây QA xin anh nói về UNTIL và BY. Đây là hai chữ mà QA hay lầm, không biết khi nào dùng UNTIL, khi nào dng BY.
BBT
UNTIL và BY đều là PREPOSITION OF TIME tiếng Việt gọi là giới từ thời gian. UNTIL có khi viết là TILL. Để cho dễ nhớ, TILL có hai chữ "L" vì trước đã bị cắt mất "UN". Hai chữ UNTIL và TILL đều cùng nghĩa với nhau. UNTIL thì FORMAL hơn. TILL không FORMAL như UNTILL. Nói cách khác, khi viết, người ta dùng UNTIL, khi nói, chúng ta nghe TILL nhiều hơn.
UNTIL hay TILL nghĩa là CHO TỚI, hay TỚI, hay TRƯỚC hay ĐÚNG VÀO một lúc nào, một thời điểm nào đó. Thí dụ I WAITED UNTIL (TILL) LATE AT NIGHT là tôi chờ cho mãi tới tận khuya. Hay WE LIVED IN THAT HOUSE UNTIL (TILL) 1990 là chúng tôi sống ỏ căn nhà đó tới năm 1990. Hay THEY KEPT THE BOOK UNTIL (TILL) LAST WEEK là ông ấy giữ cuốn sách cho tới tuần trước.
QA và Trúc Giang mỗi cô đặt hai câu với UNTIL (TILL) coi.
QA
MY SON WILL LIVE IN LOS ANGELES UNTIL (TILL) HE GRADUATES (2014).
THIS LESSON WILL CONTINUE UNTIL (TILL) 6 P.M.
TRÚC GIANG
VIETNAMESE TET WILL GO ON UNTIL (TILL) THE 12TH OF FEBRUARY.
WE WILL STAY AT THE PARTY UNTIL (TILL) MIDNIGHT.
BBT
UNTIL hay TILL nghĩa là CHO ĐẾN hay TRƯỚC, hay ĐÚNG VÀO một thời điểm nào đó. Còn BY nghĩa là VÀO LÚC, VÀO NGÀY, VÀO MỘT THỜI ĐIỂM NÀO ĐÓ. Thí dụ HE WILL BE HOME BY 8 TONIGHT. Hai cô đặt thử mấy câu với BY coi.
TRÚC GIANG
HE WILL GET THIS LETTER BY SATURDAY.
I WANT TO FINISH THIS JOB BY CLOSING TIME.
QA
DINNER IS READY BY 7 O’CLOCK.
MISTER OBAMA WILL GET BACK TO CHICAGO BY 2016.
TRÚC GIANG
Thưa chú, trước khi kết thúc bài hôm nay, chú giảng cho cháu hai cặp động từ này: TO FALL và TO FELL; TO FIND và TO FOUND.
BBT
Thực ra, hai cặp này rất khác nhau nhưng cũng có khi người ta lộn động từ này thành động từ kia. Trong Anh ngữ có khoảng 5 hay 7 cặp như thế. TO FALL là ngã, té, đổ. Đây là một động từ bất qui tắc (IRREGULAR). TO FALL, FELL (PAST TENSE), FALLEN (PAST PARTICIPLE).
TO FELL là động từ qui tắc (REGULAR VERB), FELLED, FELLED là chặt cây, đẵn cây, bắn hạ, bắn rơi. Vậy nếu nói chính phủ Nhật lại vừa đổ thì chúng ta dùng động từ FALL hay FELL?
QA
QA sẽ nói THE JAPANESE GOVERNMENT FELL LAST MONTH. Động từ TO FALL, FELL, FALLEN.
BBT
Ông tiều phu đẵn được một cây rất lớn. Trúc Giang nói thế nào?
TRÚC GIANG
THE WOOD CUTTER FELLED A HUGE TREE. Động từ cháu phải dùng là TO FELL, FELLED và FELLED.
BBT
Cặp kia là TO FIND, FOUND, FOUND và TO FOUND, FOUNDED, FOUNDED.
TO FIND là tìm thấy. TO FOUND là thành lập, sáng lập như sáng lập một cơ sở, một công ty, một trường học.
QA cho hai thí dụ với TO FIND và TO FOUND coi.
QA
CHRISTOPHER COLOMBUS WANTED TO FIND A NEW ROUTE TO INDIA BUT HE FOUND AMERICA INSTEAD.
PHAN BỘI CHÂU FOUNDED THE ĐÔNG DU MOVEMENT.
TRÚC GIANG
PRESIDENT DIỆM FOUNDED THE FIRST REPUBLIC.
I FOUND AN OLD FRIEND IN THE INTERNET.
QUỲNH ANH
Chương trình Anh Ngữ Trong Đời Sống Hàng Ngày đến đây xin tạm chấm dứt. Chương trình sẽ trở lại vào tuần tới trên đài Hồn Việt Television. Bùi Bảo Trúc, Trúc Giang và Quỳnh Anh xin chào tạm biệt quí vị và hẹn gặp lại trong chương trình tới.
