Ngày 12 tháng 12 năm 2011
Bạn ta,
Tại một tiệc cưới cách đây hai ba tháng gì đó, chúng tôi được nghe bài "Thoi Tơ", bài hát một thân hữu của chú rể hát tặng cho tân lang và tân giai nhân, vẽ ra cảnh sống hạnh phúc mà ít người trong chúng ta có được.
Hai người trong bài hát không có những âu lo về trời gió, trời mưa, những ngại ngần, những tiếc nuối về mùa hè, mùa đông...
Đó là một cuộc sống tuyệt đẹp mà lời ca của Đức Quỳnh bầy ra cho một kết hợp lứa đôi may mắn.
Chàng thì chữ nghĩa đầy người, thơ phú rất giỏi, chữ tốt văn hay. Nàng thì có giọng hát để hát lên những lời thơ của chàng, rồi lại cứ như là Chức Nữ, con Trời, ngồi quay tơ, dệt lụa; dệt xong là chàng may áo cho cả hai người bằng đôi tay thoăn thoắt (...xong rồi ông (?) thợ khéo tay / chiếc áo thời trang đã cắt... ) như trong thơ Vũ Hoàng Chương. Thế rồi nếu thiếu tơ, nàng xe thêm... Chỉ tiếc khi hát, chữ "xe" lên hơi cao để nghe thành "xé" nên hơi kỳ một chút.
Bài hát là một ca khúc rất thích hợp cho một tiệc cưới. Nó là một ước mơ hạnh phúc, một lời chúc tốt lành cho cặp vợ chồng, nếu chúng ta không quá khó khăn và câu nệ vào vài đoạn lời ca của bài hát.
Nhưng người bạn ngồi chung bàn tối hôm ấy cứ nhất định nói rằng ông không thể là người đàn ông hạnh phúc trong bài ca. Ông không muốn hạnh phúc như thế. Hỏi mãi thì ông nói rằng cho ông việc khác thì ông làm ngay nhưng nếu cứ bắt ông cái thước vắt trên cổ, cái kéo trong tay, lấy ni tấc rồi cắt, rồi may, rồi đơm khuy, làm khuyết... thì ông không chịu. Ông thấy nó không đàn ông lắm. Ông thấy nó không oai. Ông thấy nó làm sao ấy. Đàn ông làm việc gì khác chứ không may áo cho mình và cho vợ. Ông có thể đổ rác, hút bụi, ngay cả chùi bếp hay buồng tắm, nhưng nhất định là không cắt may được. Đề nghị ông làm bếp cho nàng sau khi nàng mổ cá, đánh vẩy, ướp nước mắm, ông chỉ cần chiên nó lên, ông cũng không chịu. Đề nghị ông xào cho đĩa rau muống tỏi, hay làm đĩa trứng bắc, ông cũng không chịu nốt. Ông khẳng định là ông không nấu bếp, rằng cái bếp trong căn apartment ông đang ở là nơi sạch sẽ, gọn gàng nhất trong nhà, nơi ông chỉ... luộc (?) nước bằng microwave để pha ly cà phê instant mỗi buổi sáng.
Nhẩm lại lời của bài hát thì tôi thấy ông có lý. Đo đo, cắt cắt thì không được. Phải không thuộc ni tấc, không biết cả "kích tùng bao rộng, vạt bao dài" như Đông Hồ Lâm Tấn Phác trong bài Mua Áo của tập Cô Gái Xuân mới là ngon. Chứ nàng hỏi kích thước, cứ nói tuồn tuột sao cũng có ngày mạng vong vì nói tầm bậy tầm bạ, bị nghi là kích thước của con đĩ chó nào khác thì chỉ có chết. Không thể cắt đo quần áo cho hai người, cho mình lẫn cho nàng được.
Vậy mà những tiệc cưới hồi gần đây, người ta rất hay được nghe bài hát này, thay cho một bài hát khác cũng có cảnh "gom mây trời anh may áo cưới..." của những đám cưới trước đây. Như vậy thì có khá gì hơn. Bài nào chàng cũng phải lo may quần áo cho nàng. Kỳ chết.
Cuối cùng, chúng tôi hỏi ông có thể làm được những gì để khỏi mang tiếng là một người đàn ông vô tích sự, thì ông không nghĩ ra được một việc gì có thể làm được để thay thế cho công việc đo, cắt, may quần áo cho vợ, để không có eo, cắt vẫn có eo, để tà búp(?), bâu tươi(?)... cho nàng diện.
Không trách ông vẫn ế sưng, ế chẩy không ma nào chịu rước đi. Chúng tôi ít nhất cũng biết đơm cái khuy áo, lên cái gấu quần để đi nhẩy đầm từ hồi còn đi học.
Nhưng có lẽ ông nói đúng, may quần áo cho vợ thì kỳ quá. Thế thì tại sao cứ hát bài Thoi Tơ hoài vậy?
Ngày 13 tháng 12 năm 2011
Bạn ta,
Có lẽ ít người được như Nguyễn Khuyến, lúc gần bẩy chục, ngồi xuống làm một bài thơ dặn dò con cháu không thiếu một điều gì để làm đúng theo khi qua đời. Từ đồ khâm liệm (chớ nề xấu tốt, kín chân tay đầu gót thì thôi) đến cỗ bàn, văn tế (đừng có viết văn mà đọc, trướng đối đừng gấm vóc làm chi) phúng viếng (chớ thu, chẳng qua nợ để cho người sống, chết đi rồi còn ngóng vào đâu) nhưng lại đòi rước cờ biển vua ban, thuê thợ kèn thổi hai bên, mỗi bên dăm thằng, chôn xong rưới cho một ít rượu hoa, bia đề giản dị (rằng: Quan nhà Nguyễn cáo về đã lâu.)
Dặn dò, trối trăng như vậy là quá kỹ, không như bao nhiêu người khác chết không kịp trối, trong khi có biết bao nhiêu điều cần phải nói lại với người sống mà không nói kịp.
Chúc thư thì lại thường dính đến chuyện tiền bạc, tài sản, pháp lý nhiều hơn. Ai lại viết chúc thư nói như lời cà chớn của bài Lời Người Ra Đi của Trần Hoàn, người nhạc sĩ vỏn vẹn sáng tác được có hai ba bài, nhưng lại được trao cho trách nhiệm trông coi văn hóa nước ta bao giờ. Kiểu "đừng có cúng, đừng làm gà, mà có cúng, đừng mời thầy, đừng mời ai cả em ơi..." Nghe bần tiện thấy rõ.
Những dặn dò như vậy nay đã có thể làm được dễ dàng bằng dịch vụ của một công ty nhỏ mới ra đời ở California, công ty Final Thoughts. Công ty này nhận lưu giữ những lời dặn dò, những ý tưởng cuối cùng (final thoughts), và khi người viết qua đời, những điều dặn dò này sẽ được gửi đi bằng e-mail cho những địa chỉ đã được cung cấp từ trước. Đến nay, đã có trên mười ngàn người sử dụng dịch vụ e-mail này của Final Thoughts, mà đa số là những thành phần dưới bốn mươi tuổi.
Đây là một chi tiết đáng nói, vì xã hội Mỹ là một xã hội không chịu chấp nhận cái chết. Già thì không muốn cũng phải chấp nhận. Nhưng trẻ thì thường hay nghĩ rằng không thể nào có chuyện chết. Vậy thì tại sao đa số lại là những thành phần chưa đến bốn mươi như bài báo trong tờ LA Times cho biết? Hay cái chết vẫn được nghĩ tới, nay mới lộ ra khi những người này sử dụng dịch vụ của Final Thoughts? Mà khi những người chưa già lắm này ghi lại những dặn dò, trăng trối thì họ viết những gì? Chắc chắn không dặn dò kiểu hỏa thiêu đem tro ném xuống chân cầu Madison County như Robert Kincaid và Francesca Johnson trong tiểu thuyết dựng thành phim của Robert James Waller.
Có thể là những điều khác, như: "... Em cấm anh không được cho con mẹ T. đến nhà quàn. Em ghét cái mặt nó không chịu được. Nó mà dẫn xác đến, em trợn mắt lè lưỡi ra là nó đứng tim, nó chết ngay tại chỗ cho coi. Đám tang xong thì anh phải bán nhà đi khỏi cái xóm mình đang ở. Em không muốn anh tiếp tục sống cạnh nhà con mẹ B. nữa. Em thấy nó gian lắm. Nó thấy em đi qua là nó nhổ nước miếng xuống đất rồi quay ngoắt vào nhà, mà nó thấy anh thì nó cười ngỏn ngoẻn nhe răng ngựa ra trong khi em thì có làm gì nó đâu. Sau ba năm, anh muốn lấy ai thì lấy, em không cấm, nhưng anh không được lấy con mẹ N., con mẹ L., con mẹ C. Anh mà lấy một trong mấy con mẹ này thì em hiện hồn về em bóp cổ anh, em xé xác mấy con voi dầy ngựa xé này ra chứ đừng có mà trêu ngươi em. Quần áo của em, anh đem cho Salvation Army, cấm không được cho mấy con chằng ăn trăn quấn ấy đụng tới. Nữ trang thì đeo hết cho em rồi hãy chôn. Cái hộp bích qui em cất trong garage, dưới mấy thùng bột giặt, bọc bằng bao plastic thì mang đốt đi cho em. Cấm anh không được mở ra coi. Anh mà không nghe lời em, đêm em hiện về em lấy dây điện em xiết cổ anh. Trong ấy chỉ có đống hình và thư của mấy con đĩ bạn anh thôi. Không cần phải xem nữa. Ảnh chúng nó bị vẽ râu và chọc mắt rồi thì xem làm gì nữa. Luôn cả quyển sổ điện thoại mà anh tưởng mất, đi kiếm cả tháng không ra hồi đó nữa. Chúng nó ở trong đó hết. Hơn nữa, mấy con đĩ ngựa ấy cũng đâu còn ở những số điện thoại cũ nữa mà kiếm. Bây giờ em đã ra đi, anh muốn làm gì với những đứa khác thì làm, em không biết thì không sao, nhưng cấm anh không được lạng quạng trở lại với mấy con đĩ ngựa kia. Em nghĩ tới chúng nó mà vẫn còn lộn ruột. Có đứa dám gọi em là sư tử trong thư viết cho anh mà em bắt được. Chúng nó hỗn như thế sao chịu được. Anh phải nghe lời em: chủ nhật phải ra thăm mộ em, đi một mình, không được hẹn hò đứa nào trong ngày hôm ấy. Có đi chơi với con nào thì cấm không được đeo mấy cái ca vát em mua cho, mấy cái sơ mi, giầy, jacket em chọn cho anh hồi em còn sống. Em thiêng lắm, nói cho anh biết trước. Đừng có chọc em cho em điên tiết lên, nghe chửa..."
Tưởng tượng người còn sống mà nhận được những cái e-mail như thế thì sống làm gì cho mệt.
Ngày 14 tháng 12 năm 2011
Bạn ta,
Thomas Vinciguerra, một cây viết của tờ The American Spectator, có những câu trả lời thật tuyệt cho câu hỏi mà ông ta thỉnh thoảng bị hỏi.
Câu hỏi mà ông ta rất ghét là câu ông có vợ chưa, đã lập gia đình chưa. Càng gần đây, ông càng bị hỏi thường hơn, bất cứ lúc nào trong ngày, câu hỏi đó cũng có thể nhẩy ra, từ những người quen cũng như những người không quen hay không quen lắm.
Vinciguerra trả lời như thế này: "I am happy."
Có người sẽ coi đó là một câu trả lời lãng xẹt. Câu đó không hề là câu trả lời cho câu hỏi "Are you married?" bao giờ, ít ra thì cũng là theo những cuốn sách học tiếng Anh là sinh ngữ hai của chúng ta.
Bị hỏi có vợ chưa, mà trả lời là tôi sung sướng, vui vẻ, hạnh phúc lắm, thì câu trả lời đó quả là có lạ kỳ và lãng xẹt thật. Ông có vợ chưa? Dạ tôi vui lắm, hạnh phúc vô cùng...
Như vậy là có hay không? Vui vẻ hạnh phúc vì nhờ có một người đàn bà đằm thắm, dịu dàng ở bên cạnh? Hay vui vẻ hạnh phúc vì không có một người đàn bà đằm thắm, dịu dàng ở bên cạnh hai mươi bốn tiếng đồng hồ mỗi ngày, bẩy ngày một tuần, mỗi tháng ba mươi ngày, một năm ba trăm sáu mươi lăm ngày, từ sáng đến tối, từ trưa tới chiều, ngày nghỉ liên bang cũng như ngày nghỉ tiểu bang, sinh nhật Martin Luther King cũng vui, sinh nhật Robert E. Lee, sinh nhật tổng thống, nữ hoàng Anh, kỷ niệm Mao Trạch Đông chết... ngày nào cũng vui luôn.
Nghe trả lời như vậy, tôi nghĩ mãi mà không biết là ông có vợ hay không nữa.
Mãi đến khi đọc câu trả lời thứ hai của ông thì tôi mới biết rõ về tình trạng gia đình của ông. Hỏi ông có vợ chưa, ông đáp "Not, since breakfast", rằng thưa chưa, kể từ lúc ăn sáng đến bây giờ thì chưa. Như thế là ông chưa có vợ, và như thế cũng có nghĩa là từ nay đến chiều, tình trạng đó có thể đổi khác. Bàn tay ông có thể có người đến xin, và có thể được ông đem cho luôn, hào phóng thì quăng hết cả cái cánh tay và tất vả những gì còn bám vào cái cánh tay đó luôn về phía người xin.
Thomas Vinciguerra khai tiếp rằng ông là một bachelor, và cẩn thận ghi chú thêm ngay rằng ông không thích dùng chữ single để nói về tình trạng gia đình của ông từ bữa sáng tới lúc cung khai.
Như vậy, bachelor và single không là một như chúng ta vẫn hiểu hay sao?
Single, theo Vinciguerra, là một mình, là không có một cái khế ước nào ràng buộc. Vậy thôi. Trong khi muốn có cái khế ước ấy lắm.
Nhưng bachelor thì khác. Bachelor không thích có cái khế ước đó. Bachelor là một tay bon vivant, sống hết mình. Hugh Hefner, người đàn ông làm tờ báo có cái đầu con thỏ ngoài bìa, niềm mơ ước thầm kín và gian ác của nhiều người đàn ông, là bachelor. James Bond 007, người lái chiếc Aston Martin DVB hai chỗ ngồi, khẩu Beretta hay Walther PPK 9 mm trong cái bao đeo dưới nách, ly Martini trong tay, quần áo của Brioni, giầy của Church Luân Đôn, lúc nào cũng một, hai chị não nùng bên cạnh... là bachelor.
Là bachelor thì khó, nhưng là single thì dễ, cái giấy chứng nhận cũng rẻ rề. Tại một văn phòng luật sư nọ, làm một tấm giấy chứng nhận là single, giá chỉ có $250. Ngày xưa, có lúc thứ này rẻ hơn nhiều:
... ba đồng một chục đàn ông
chị bỏ vào lồng, chị xách đi chơi
đi qua vũng lội đánh rơi
nó bò lom ngổm mỗi nơi một thằng...
Mà đó không phải là chỉ cái giấy. Chắc tại vậy nên Thomas Vinciguerra mới nhắng lên nhận là bachelor chăng?
Mấy câu trả lời của Vinciguerra coi vậy mà có lý hết sức. Từ sáng tới giờ, tôi cũng vui vẻ vậy.
Ngày 15 tháng 12 năm 2011
Bạn ta,
Sáng nay, tờ New York Times, nơi trang A18, có đăng một đoạn tin ngắn mà tôi tin là sẽ có những ảnh hưởng khủng khiếp trong những ngày sắp tới.
Tôi không biết gì về cách chọn tin và xếp tin của tờ báo này nên không thể nói, dẫu cho là đoán mò, để đưa ra một giải thích tại sao đoạn tin 11 dòng này của thông tấn xã Reuters bị "chôn" vào tận trang 18 mà không ở những trang khác để độc giả dễ thấy hơn.
Và người chọn, đưa bản tin này vào tận trang 18 là đàn ông hay đàn bà. Chi tiết này có thể rất quan trọng.
Bạn còn nhớ những cái bơm có thời báo chí quảng cáo ầm ỹ ở Sài Gòn chứ? Những cái bơm được tung ra vào lúc con chim bồ câu hòa bình Việt nam đang đau nặng tưởng chết hồi đó. Nhưng rồi hình như những chiếc bơm này cũng không có được bao nhiêu công hiệu, và con chim bồ câu (cũng có khi còn được gọi là chim cu) hòa bình của chúng ta lăn ra chết sau đó một thời gian ngắn.
Những chiếc bơm (chim bồ câu?) này tưởng chỉ được đem bán ở Việt Nam, quốc gia thời đó đang khao khát hòa bình thì nay, đọc bản tin của Reuters, người ta mới biết thêm rằng ở nước Mỹ, những chiếc bơm này cũng được bán cho người tiêu thụ mà tôi tin là phe phản chiến lúc ấy đang rất cần để hà hơi tiếp sức cho biểu tượng cho hòa bình (?) của họ.
Không biết nó được bán ở nước Mỹ từ bao giờ, nhưng nay thì một dụng cụ "tương nhiệm" của nó bắt đầu được đem bán cho phụ nữ. Theo bản tin Reuters, Cơ Quan Quản Trị Thực Phẩm và Dược Phẩm của chính phủ liên bang( F. D. A) đã quyết định cho phép bán cho người tiêu thụ một dụng cụ giúp gia tăng khoái cảm cho phụ nữ.
Như vậy, sau khi cho phép bán Viagra, loại thuốc giúp cho những người đàn ông lấy lại được danh dự và tự tín, thì chính phủ Mỹ đã quay sang lo cho phụ nữ, giúp các phụ nữ Mỹ mưu cầu hạnh phúc như Hiến Pháp đã qui định. Sản phẩm này không dùng để uống vì rõ ràng là rất khó mà có thể nuốt một sản phẩm to như thế. Do một công ty ở Minnesota sản xuất, sản phẩm được đặt cho cái tên là Eros Device.
Nghe tên là biết nó dùng làm gì rồi. Eros là thần ái tình, con của Aphrodite trong thần thoại Hy Lạp. Không lẽ Eros, thần ái tình lại chịu giúp... sơn cái nhà bếp của những người mua nó!
Eros Device là một cái bơm gồm một bộ phận như cái bát (?) nhỏ, mềm gắn vào một máy hút. Máy hút chạy bằng điện sẽ giúp lôi, kéo máu vào khu vực chiến lược quan trọng nhất của phụ nữ để giúp gia tăng khoái cảm của người dùng.
Như vậy, phụ nữ cũng có thể mưu cầu hạnh phúc hệt như đàn ông. Không còn có chuyện thoái thác nhức đầu nữa. Mức tiêu thụ (giả cũng như thật) của Aspirine sẽ đi xuống. Những người đàn ông đau khổ sẽ không còn tối tối phải mang viên Aspirine vào giường cho những người đàn bà nữa. Aspirine vừa hại bao tử, vừa chỉ... hết nhức đầu thôi. Không hề gia tăng được hạnh phúc, khoái cảm cho phía bên kia gì hết. Nhưng cái bơm, cái Eros Device giá $395.00, sẽ làm được công việc mà những viên Aspirine ấy không làm được.
Các ông chồng sẽ mừng hay sẽ hoảng sợ cùng cực khi những bà vợ kéo lê cái máy bơm vào buồng tắm, cắm điện cho chạy rẹt rẹt, hồi sau mở cửa, tươi rói bước ra... đòi nợ? Đáp lại bằng cách nào? Quăng hết đống thuốc Viagra các nàng mua cho? Bị bắt uống thì đẩy xuống dưới lưỡi rồi lén phun ra, gạt vào gầm giường? Than bị nhức đầu ? Sẽ khó thoát lắm.
Cựu thượng nghị sĩ Bob Dole, khi nhận quảng cáo cho Viagra đã mang lại rất nhiều danh dự và uy tín cũng như sự nể trọng cho những viên thuốc này. Người ta nghĩ bà Elizabeth Dole có thể được mời để quảng cáo cho Eros Device, nhưng bà Dole trông có vẻ không cần cái Eros Device nên dùng bà để quảng cáo coi bộ không nhiều khả năng... thuyết phục lắm.
Bà bộ trưởng nội an Janet Napolitano trông có vẻ cần hơn, có lý hơn.
Dầu sao thì niềm lo lắng của nhiều người đàn ông đã trở thành sự thật.
Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh là thế.
Ngày 16 tháng 12 năm 2011
Bạn ta,
Sau những vụ khủng bố bằng chất nổ trên máy bay, mà vụ chiếc Boeing 747 của Pan Am bị phá nổ trên không phận Lockerbee, Tô Cách Lan trước đây là vụ khủng khiếp nhất, mỗi lần gửi hành lý ở phi trường để lên máy bay, hành khách lại bị hỏi một câu nghe thì rất ngớ ngẩn, nhưng nghĩ lại, cũng rất cần thiết
Đó là câu ông / bà có đích thân làm va ly cho ông / bà không, và sau khi làm va ly, có ai mở va ly của ông/ bà ra không, hành lý của ông bà luôn luôn ở bên cạnh với ông bà chứ?
Thì chúng tôi làm lấy chứ còn ai làm hộ cho nữa. Có phải là thái tử Charles của nước Anh đâu mà có quân hầu, đầy tớ làm va ly. Dăm ba món quần áo lót, mấy cái ca vát, vài cái sơ mi, mấy cái quần, bàn chải đánh răng, bít tất, dao cạo râu, lược, hai đôi giầy, eau de cologne, máy xấy tóc... quăng hết vào va ly, leo lên trên ngồi, ấn xuống là xong, lấy ai làm hộ va ly bây giờ? Cũng có ai ngồi cạnh để mà nói là vật bất ly thân để mà bị hỏi nghe muốn điên lên như vậy...
Hành khách lúc đầu còn lắng tai nghe kỹ rồi mới trả lời, nhưng sau khi nghe quen, người ta không còn chờ để bị hỏi hết câu nữa, mà trả lời ngay lập tức, trước khi nhân viên hãng máy bay hỏi xong. Vâng, chính tôi làm va ly, không ai đến gần cái va ly của tôi, cũng không có ai nhờ tôi mang theo gì hết...
Nhưng hỏi vậy cũng phải. Lỡ có người cho vào va ly cái đồng hồ với hai sợi dây điện gắn vào một nắm nhựa dẻo thì cũng phiền. Hay nếu không, vài ba gói bột trắng mà không phải xà phòng bột, mà là sản phẩm của Colombia thì nhất định là khổ đời chủ va ly ngay.
Những câu trả lời ở phi trường như ở trên là được, là đúng cách, là an toàn nếu thực sự chủ va ly làm lấy va ly, không cho ai đứng gần, cũng không mang hộ ai cái gì trong va ly.
Nhưng có khi những câu trả lời cho các câu hỏi trên có thể không an toàn chút nào cho hành khách.
Cách đây đã lâu, Cindy Crawford xuất hiện trong chương trình Tonight Show của Jay Leno, và cùng với Jay Leno chơi một ván strip poker, trò chơi mà ai thua thì phải cởi một món trên người bỏ lên bàn. Cindy bị thua lần thứ nhì, phải bước ra sau ghế, quăng lên bàn của Jay Leno cái quần lót. Jay Leno xin để mang về nhà. Cindy Crawford không chịu, nhưng tiết lộ một chi tiết mà những người hay đi máy bay từ nay sẽ phải rất cẩn thận.
Người nữ kiểu mẫu này nói rằng đã xẩy ra một số trường hợp, các công nhân chuyên việc chất và rỡ hành lý của hành khách mở những chiếc va ly của hành khách gửi trên máy bay, lấy vài món ở trong, rồi đem bỏ vào va ly của những người khác. Thường thì không phải là bom, súng, chất nổ plastic hay bạch phiến, mà là những món quần áo.
Tưởng tượng người phụ nữ, sau chuyến đi, về tới nhà, mở va ly ra lấy quần áo ra treo vào tủ, thì một cái nịt vú, hay một cái quần lót phụ nữ lạ hoắc rơi ra. Vậy thì không có gì đáng nói cả. Chồng nàng có trông thấy thì cũng khó mà biết được, mà nếu thấy, thì cũng đâu có việc gì. Mang lộn của một người bạn về nhà thì đã sao.
Nhưng nếu là một chiếc quần lót kiểu jockey của đàn ông thì sao? Người đàn ông, chồng của nàng sẽ cầm lên, xem con số ở cạp quần, lắc đầu nói: "Wrong size...", không phải cỡ của chàng, rồi ngồi xuống thản nhiên đọc báo tiếp, hay vui vẻ cười, mời vợ đi ăn cơm Thái cho nàng vui một chút?
Người phụ nữ có thể sẽ có cách thoát hiểm như nàng vẫn luôn luôn thoát hiểm trong những trường hợp khó khăn như vậy. Nhưng nếu người đi xa về nhà là người đàn ông, và vật rơi ra từ va ly của ông là một món của phụ nữ thì liệu ông ta có toàn thây không?
Đó là lúc phải phải xét lại câu trả lời mà ông ta vẫn quen đưa ra tại phi trường. Không thể nói chính tôi làm va ly, không có ai đứng cạnh, cũng không ai nhờ mang theo cái gì hết.
Trả lời như vậy thì chỉ có chết.
Đích thân làm va ly mà tại sao lại có cái quần lót này? Không ai đứng gần cái va ly mà cũng có cái quần lót này là vì sao? Không ai nhờ mang theo món gì mà cái quần lót nằm trong va ly thì đúng là mang nó về là một hành động có dự mưu. Để làm gì? Để ghi nhớ những ngày vui qua mau chăng? Nó là ai? Thành thật khai báo cái coi. Đứa nào mà lại mặc của Cacique, 100% cotton, size S/5, lại còn kiểu Bikini Hi-Cut thế này? Ối giời ơi, lại còn đăng ten, lại còn cái hoa hồng tết ở trước nữa có chết không cơ chứ lị...
Những câu hỏi kế tiếp chắc chắn sẽ khiến cho chủ chiếc va ly ước gì được khủng bố Hezbollah chiếu cố còn có cơ hội chết vinh hơn sống nhục như thế.
Không biết tiết lộ của Cindy Crawford có giúp làm cho tình hình đỡ hơn cho những người đàn ông khốn khổ này hay không. Nhưng trò chơi của các nhân viên phụ trách hành lý của các hãng máy bay chắc chắn thế nào cũng đã khiến cho một số người chết oan, và số nạn nhân nhất định phải nhiều hơn số người chết vì khủng bố ở Lockerbee là vậy. Tại sao lại cứ phải va ly mà không... "quần áo cứ thế cắp nách" cho an toàn như các chiến sĩ hải quân?
ANH NGỮ TRONG ĐỜI SỐNG HÀNG NGÀY
(Bài số 123)
PASSIVE VOICE AGAIN!
Bản chuyển tả do Quỳnh Anh thực hiện. Bài học số 123 sẽ được phát trên Hồn Việt Television trong tháng 3 năm 2012.
QUỲNH ANH:
Đây là chương trình Anh Ngữ Trong Đời Sống Hàng Ngày do Bùi Bảo Trúc phụ trách. Bùi Bảo Trúc, Lãm Thúy và Quỳnh Anh xin kính chào quí vị.
Chương trình Anh Ngữ Trong Đời Sống Hàng Ngày đến với quí vị hàng tuần để ôn lại một số điều liên quan đến Anh ngữ mà quí vị gặp trong đời sống. Quí vị có thắc mắc xin liên lạc với Hồn Việt TV nhờ chuyển lại.
LÃM THÚY
Thưa anh, trong các bài học Anh ngữ của Hồn Việt TV, anh có giảng về PASSIVE VOICE ít nhất là một lần rồi nhưng Thúy vẫn muốn anh nói thêm về cách nói này trong tiếng Anh. Thúy nghĩ có một số trường hợp không thể đổi từ ACTIVE sang PASSIVE VOICE có đúng không?
QA
Và thưa anh, anh cho biết tại sao người Anh lại hay dùng PASSIVE VOICE trong khi tiếng Việt rất ít khi dùng cách nói này?
BBT
Thực ra thì chúng ta cũng dùng PASSIVE VOICE trong tiếng Việt. Chúng ta chỉ ít dùng nó thôi chứ không phải là không bao giờ dùng. Vì thế nên khi nghe PASSIVE VOICE, tức là Thụ Động Cách trong tiếng Việt, chúng ta thấy không xuôi tai lắm và cách viết đó bị coi là hành văn kiểu Tây, kiểu Mỹ hay nhẹ ra thì cũng bị chê là nghe Tây quá, Mỹ quá, không … Việt Nam chút nào. Tôi chắc hai cô cũng đã đọc thấy những quảng cáo như thế này trên báo chí Việt ngữ ở đây: NHÀ BÁN BỞI CHỦ… BỞI CHỦ là BY OWNER, là không qua agent hay salesman hay broker.
Chúng ta không bao giờ nói như thế này: EM THÌ ĐƯỢC YÊU NHIỀU LẮM BỞI ANH.
QA hỏi tại sao lại dùng PASSIVE VOICE thì câu trả lời là khi chủ của động từ không phải là chi tiết quan trọng cần phải nói ra, hay cũng có khi chủ của động từ ấy là người chúng ta không biết. Thí dụ QUYỂN SÁCH ĐƯỢC ĐỌC RẤT NHIỀU. QA cho biết tại sao người ta lại nói như thế…
QA
Tại vì chủ của việc đọc cuốn sách đó không phải là chi tiết cần nói ra, mà cũng có thể vì chúng ta không có cách nào biết tên tuổi đầy đủ của những người đọc cuốn sách đó.
BBT
Thế còn khi nói CHIẾC XE BỊ ĐÁNH CẮP thì tạo sao lại nói như thế? Thúy cho biết lý do coi.
LÃM THÚY
Vì chúng ta không biết ai là người lấy cắp chiếc xe và cũng có thể biết nhưng không cần thiết phải nói ra.
BBT
Ôn lại PASSIVE VOICE một chút. Chúng ta tạo thành PASSIVE VOICE như thế nào đây, QA?
QA
Chúng ta dùng động từ TO BE+PAST PARTICIPLE của động từ chính. Thí dụ MISTER OBAMA PULLS THE TROOPS OUT OF IRAQ là ACTIVE VOICE, là HOẠT ĐỘNG CÁCH, là khi chủ từ (SUBJECT) của câu là chủ của việc làm, là người làm công việc, là chủ từ của động từ PULLS trong câu. Chủ từ MISTER OBAMA, động từ là PULLS THE TROOPS. Ông Obama là người làm công việc rút binh sĩ Hoa kỳ ra khỏi Iraq.
Khi đổi câu này thành PASSIVE VOICE, người ta nói thế này: THE TROOPS ARE PULLED OUT OF IRAQ BY MISTER OBAMA.
BBT
Cô Thúy cho nghe một câu ACTIVE VOICE rồi sau đó đổi thành PASSIVE VOICE coi.
LÃM THÚY
ALL TV NETWORKS CARRY HIS ADDRESS là ACTIVE VOICE. HIS ADDRESS IS CARRIED BY ALL TV NETWORKS.
BBT
Đó là PASSIVE VOICE trong thì HIỆN TẠI (PRESENT TENSE) QA đổi hai câu trên thành QUÁ KHỨ coi.
QA
THE TROOPS WERE PULLED OUT OF IRAQ BY MISTER OBAMA.
HIS ADDRESS WAS CARRIED BY ALL TV NETWORKS.
BBT
Thúy đổi hai câu trên thành TƯƠNG LAI (FUTURE) thì sẽ nói như thế nào?
LÃM THÚY
THE TROOPS WILL BE PULLED OUT OF IRAQ BY MISTER OBAMA.
HIS ADDRESS WILL BE CARRIED BY ALL TV NETWORKS.
BBT
QA đổi hai câu đó thành PRESENT PERFECT coi.
QA
THE TROOPS HAVE BEEN PULLED OUT OF IRAQ BY MISTER OBAMA.
HIS ADDRESS HAS BEEN CARRIED BY ALL TV NETWORKS.
BBT
Như vậy, hai cô đã biết khá rõ về cách dùng và tạo thành PASSIVE VOICE rồi. Dĩ nhiên còn những thì khác nữa. Nhớ là dùng TO BE với PAST PARTICIPLE của động từ chính là được. Với các thì khác thì cứ đổi TO BE thành PAST, FUTURE, PERFECT, CONTINUOUS là được.
Bây giờ tôi hỏi hai cô câu này: hầu hết các động từ đều có thể dùng với PASSIVE VOICE có đúng không?
QA
Thưa anh đúng vậy. Có một số không thể dùng trong PASSIVE VOICE được. QA thấy như câu này thì làm sao đổi thành PASSIVE VOICE được: SHE WALKS hay HE SNORES…
BBT
Cô Thúy biết tại sao không?
LÃM THÚY
Có phải tại vì cả hai câu không có túc từ OBJECT không thưa anh?
BBT
Đúng rồi. Khi động từ có túc từ trực tiếp (DIRECT OBJECT) đi theo ngay đằng sau thì chúng ta mới có thể đổi câu đó qua PASSIVE VOICE được.
LÃM THÚY
Những động từ không có túc từ hay không cần phải có túc từ mà vẫn đầy đủ ý nghĩa thì tiếng Anh gọi là gì Thúy quên mất .
BBT
Tiếng Anh gọi các động từ này INTRANSITIVE VERBS, tức là TỰ ĐỘNG TỪ trong tiếng Việt. INTRANSITIVE VERBS không cần túc từ, không có túc từ đi theo sau. Thí dụ các động từ này là INTRANSITIVE VERBS: TO RUN, TO WONDER, TO DIE… Cô Thúy cho hai thí dụ về INTRANSITIVE VERB coi.
LÃM THÚY
Thúy nghĩ hai động từ TO TRAVEL, TO SLEEP là INTRANSITIVE VERBS đúng không thưa anh? Thúy có thể nói I LIKE TO TRAVEL thì câu Thúy nói đã đầy đủ ý nghĩa, không cần thêm túc từ theo sau nữa. Hay khi nói BE QUIET! PEOPLE ARE SLEEPING…
BBT
Trong khi đó, các động từ cần phải có túc từ, tức là bao giờ cũng phải có túc từ đi theo sau mới có ý nghĩa đầy đủ là TRANSITIVE VERBS. QA thấy các động từ TO GIVE, TO EAT, TO WEAR, TO PUSH … có đặc điểm gì?
QA
QA thấy chúng cần phải có túc từ đi sau mới có ý nghĩa. TO GIVE là cho, nhưng cho cái gì. TO EAT là ăn nhưng phải nói là ăn gì mới được. TO WEAR là mặc, phải nói rõ là mặc cái gì và TO PUSH là đẩy, chúng ta phải nói rõ là đẩy cái gì.
BBT
QA thử cho thêm túc từ vào các động từ TRANSITIVE này coi.
QA
HE GAVE MONEY TO THE LIBRARY.
THEY ALWAYS EAT DINNER AT HOME.
SHE WEARS JEANS TO WORK.
WE PUSH THE CAR TO START IT.
BBT
Nhưng cũng có các động từ vừa là TRANSITIVE hay THA ĐỘNG TỪ, tức là cần túc từ, lại vừa là INTRANSITIVE là TỰ ĐỘNG TỰ, không cần túc từ như động từ TO COOK chẳng hạn. Thí dụ I DO NOT COOK thì đó là INTRANSITIVE. MY MOTHER COOKED DINNER FOR ALL OF US EVERY WEEK-END thì đây lại là TRANSITIVE VERB.
Sở dĩ tôi lan man nói qua TRANSITIVE và INTRANSITIVE là vì chỉ có các động từ TRANSITIVE tức là THA DỘNG TỪ mới có thể dùng trong PASSIVE VOICE. Lý do là vì các động từ này phải có túc từ đi theo sau. Các túc từ này trở thành chủ từ trong PASSIVE VOICE. Không có túc từ thì làm sao trao nhiệm vụ chủ từ cho nó trong câu PASSIVE VOICE?
Trong câu ACTIVE VOICE sau đây, JEFF BUYS A BOOK thì JEFF là chủ từ (SUBJECT), BUYS là động từ (VERB) và A BOOK là túc từ (OBJECT). Chuyển câu này thành PASSIVE VOICE thì chúng ta đem túc từ A BOOK lên làm chủ từ (SUBJECT), và đưa JEFF xuống làm túc từ (OBJECT). Thúy làm thử coi.
LÃM THÚY
A BOOK IS BOUGHT BY JEFF.
BBT
Đúng rồi. Hai cô thấy là câu ACTIVE phải có túc từ thì mới chuyển thành PASSIVE VOICE được.
Vậy thì câu HE SLEEPS có đổi thành PASSIVE VOICE được không?
LÃM THÚY
Không được vì TO SLEEP không cần, không có túc từ thì lấy đâu làm chủ từ cho câu PASSIVE. Như thế, chỉ có những câu có TRANSITIVE VERBS, tức là chỉ những câu có túc từ thì mới có thể đổi ra thành PASSIVE VOICE được, phải không thưa anh?
BBT
Đúng vậy.
QA
Và do đó, các động từ INTRANSITIVE thì không thể dùng trong PASSIVE VOICE có đúng không thưa anh?
BBT
Đúng như thế.
LÃM THÚY
Xin anh kể sơ ra mấy động từ không thể dùng trong PASSIVE VOICE cho học trò của anh nhớ khỏi quên, khỏi nói sai.
BBT
Đây là vài động từ hai cô có thể gặp: TO OCCUR là xẩy ra, diễn ra. TO HAPPEN cũng là xẩy ra. TO ARISE là nổi lên, phát sinh ra. TO EXIST là hiện hữu, là có mặt. QA thử đặt hai câu thí dụ với TO OCCUR và TO HAPPEN coi.
QA
ECONOMIC PROBLEMS OCCUR EVERYWHERE IN THE WORLD.
THE 911 TERROR ATTACKS HAPPENED IN 2001.
BBT
Thúy cho nghe thử hai câu với TO ARISE và TO EXIST coi.
LÃM THÚY
POLITICAL UNRESTS AROSE IN ALGERỊA MOROCCO, LYBIA, EGYPT AND SYRIA.
FAMINE STILL EXISTS IN MANY PARTS OF AFRICA.
BBT
Động từ TO LACK là một trường hợp đặc biệt. Nó là TRANSITIVE VERB, tức là nó phải có OBJECT nhưng nó lại không thể dùng trong PASSIVE VOICE được. Thí dụ NORTH KOREA LACKS FOODS AND ENERGY. OBJECTS của LACKS là FOODS , ENERGY nhưng không thể nói FOODS AND ENERGY ARE LACKED BY NORTH KOREA được. Chúng ta chỉ có thể nói FOODS AND ENERGY ARE LACKING IN NORTH KOREA.
LÃM THÚY
Thúy thấy một điều rất đáng nói ở đây về PASSIVE VOICE, đó là trong tiếng Việt, khi chuyện xẩy ra đem lại hạnh phúc, mang lại niềm vui thì chúng ta nói ĐƯỢC và khi chuyện đem lại bất hạnh, khổ đau thì chúng ta nói BỊ.
BBT
Đúng thế. Nhưng tôi vẫn đọc thấy những bản cáo phó viết rằng "… đau đớn báo tin ông/ bà đã ĐƯỢC Chúa gọi về…" Viết như vậy e không ổn. Có lẽ nên viết là "chúng tôi trân trọng thông báo cùng thân bằng quyến thuộc ông/ bà đã ĐƯỢC Chúa gọi về." "Được Chúa gọi về" phải là một ân sủng, hạnh phúc thì tại sao lại đau đớn báo cái tin đó? Không lẽ Chúa lại gây đớn đau, bất hạnh cho gia đình có người ra đi? Gần đây, ở trong nước chúng ta nghe có nhiều người dùng chữ BỊ như thế này: CÔ ẤY HƠI BỊ ĐẸP. Hy vọng đây chỉ là lối nói lập dị, sau một lúc sẽ biến đi chứ không ai đầu óc bình thường lại ăn nói như vậy cả.
LÃM THÚY
Ở đầu giờ, anh nhắc tới chữ SALESMAN, Thúy nhận thấy là gần như tất cả những người Việt Nam Thúy gặp ở dưới phố đều nói là SALEMAN, nhất định không phát âm chữ S. Tại sao kỳ vậy?
BBT
Tôi không biết. Những danh từ tôi kể ra sau đây cũng rơi vào trường hợp đó, tức là không đọc chứ S lên trong khi chữ S phải đọc lên, không thể bỏ được, đó là những chữ SPORTSCAR, DRAFTSMAN. Trong khi có những chữ viết có S nhưng không bao giờ đọc nhưng nhiều người vẫn đọc đầy đủ các âm S lên, đó là các danh từ ISLAND, VISCOUNT, VISCOUNTESSS, ISLE, ISLET, AISLE. Ở Luân Đôn có một khu tên là GROSVERNOR SQUARE, nơi có sứ quán Hoa kỳ, chúng ta cũng không đọc chữ S, nhưng đây là tên riêng nên có cách đọc riêng.
QUỲNH ANH
Thưa quí vị, chương trình Anh Ngữ Trong Đời Sống Hàng Ngày đến đây xin tạm chấm dứt. Chương trình sẽ trở lại vào tuần tới cùng với các chương trình khác của Hồn Việt Television. Bùi Bảo Trúc , Lãm Thúy và Quỳnh Anh xin chào tạm biệt quí vị và hẹn gặp lại trong chương trình tới.
LAN MAN CHUYỆN NĂM THÌN
Bùi Bảo Trúc
Thoắt một cái, năm con rồng đã lộn trở lại. Rồng lộn nghĩa là năm con rồng quay trở lại, người viết nói như thế cho rõ, hy vọng người đọc khỏi hiểu lầm ra chuyện rộng với hẹp. Khi nói chuyện rồng lộn nên cẩn thận, kẻo líu lưỡi lại thì không còn rồng lộn nữa mà biến ngay thành … lồng rộn chứ không phải … rộng hẹp như một số độc giả sắp quả quyết (?).
Năm rồng trong thập nhị chi là năm Thìn. Một âm nữa của Thìn là Thần. Thìn là chi thứ 5 trong 12 chi. Năm Thìn đi với các can Giáp, Bính, Mậu, Canh và Nhâm, tức là chỉ những can vừa kể thì mới có năm Thìn. Các can Ất, Đinh, Kỷ, Tân, Quí không bao giờ đi với Thìn.
Giờ Thìn là từ 7 giờ đến 9 giờ sáng. Như vậy, rồng là con vật thích dậy sớm. Nhưng dậy sớm để làm gì? Rồng bất quá chỉ lảng vảng ngoài khơi, thỉnh thoảng lên cơn khát thì hút nước biển lên uống chơi cho bõ những ngày cơ cực.
Rồng đen lấy nước thì nắng, rồng trắng lấy nước thì mưa là cách xem thiên văn của người xưa, trước khi có truyền hình. Bây giờ, mỗi sáng ngồi nhà chỉ cần vặn TV lên là biết nắng mưa ngay khiến rồng thất nghiệp phải kéo nhau đi xin tiền trợ cấp unemployment làm khổ chính phủ.
Rồng ở biển nhiều hơn. Long vương là vua biển, vua thủy. Long cung là điện của vua. Rồng ít khi ở ao hồ. Kẹt lắm mà phải ở tạm ao thì cũng khổ vô cùng:
Rồng thiêng tắm nước ao tù
Người khôn ở với người ngu bực mình.
Nhưng cũng có khi rồng phải lội ao tù như lúc anh hùng sa cơ thất thế phải ép mình trong cảnh kìm hãm:
Rồng lội ao tù tôm cũng giỡn
Hổ xuống đồng bằng chó vuốt đuôi.
Thảnh thơi thì rồng leo lên nóc nhà, rủ thêm một con nữa chầu cái mặt trăng cho đỡ buồn để thành cảnh lưỡng long chầu nguyệt.
Rồng là sản phẩm tưởng tượng ở cả Âu lẫn Á. Theo trí tưởng tượng của người ta, rồng là con vật có mình dài, thân có vẩy như rắn, có 4 chân, móng sắc và nhọn.
Đông phương coi rồng là dương. Đối với rồng là phượng hoàng, tượng trưng cho âm. Nhưng rồng lại đi với phượng để cho có dương có âm mới tốt. Long phượng hòa minh là thế.
Rồng ở đông phương luôn luôn tượng trưng cho may mắn, tốt đẹp trong khi rồng tây phương thì lại tượng trưng cho những điều xấu và dữ, không lành.
Rồng Trung Hoa, Việt Nam, Cao Ly và Nhật cũng tượng trưng cho sức mạnh. Tại Trung Hoa, Cao Ly và Việt Nam, rồng còn là biểu tượng của vua. Đời nhà Chu, rồng 5 móng là thiên tử. Rồng 4 móng tượng trưng cho giai cấp quí tộc trong khi rồng 3 móng thì lại là biểu tượng của các quan lại, giới đại phu. Móng rồng có mùi thơm, không biết rồng đi lạng quạng ở đâu, móng rụng rơi rớt trên những bụi cây, có mùi hơi hắc nhưng lại dễ chịu.
Rồng Việt Nam rất khác với rồng Trung hoa. Rồng Việt Nam có xuất xứ từ giống cá sấu. Thời xưa, người Việt tôn con cá sấu lên làm con giao long rồi tô điểm thêm cho con giao long nhiều chi tiết tưởng tượng khác như người ta đã thấy từ thời Văn Lang, Âu Lạc để thành con rồng. Con giao long của người Việt có thể cũng đã là cảm hứng cho người Trung Hoa tạo ra con rồng của họ. Rồi khi Việt Nam bị Trung Hoa đô hộ, con rồng của Trung Hoa lại quay trở lại với văn minh, văn hóa Việt Nam, và con rồng Việt Nam trở thành giống con rồng Trung quốc hơn.
Rồng Việt Nam thân uốn lượn thành 12 đường cong tượng trưng cho 12 tháng. Rồng Việt Nam không có sừng. Hàm của rồng có râu, cổ có bờm. Mũi rồng Việt Nam gọi là mào lửa, rất khác với mũi rồng Trung quốc. Rồng Việt Nam ngậm một viên ngọc lớn trong khi rồng Trung quốc, Nhật Bản và Cao Ly thì quặp một viên ngọc bằng chân trước. Những đặc tính của rồng Việt Nam đã bị nhà Minh, khi đô hộ Việt Nam, tìm mọi cách để tiêu diệt.
Rồng Việt Nam và Trung quốc đều có vẩy trên thân, tất cả đếm được 117 vẩy. Trong số này, 81 vẩy là dương và 36 vẩy là âm. Người Trung Hoa cho rằng rồng có tất cả các đặc tính của 11 con giáp như râu của chuột, mặt và đầu có sừng như trâu, móng vuốt và răng của cọp, bụng của thỏ, thân mình của rắn, chân như chân ngựa, râu của loài dê, trí khôn của loài khỉ, mào của gà, tai của chó và mõm của lợn.
Khi vẽ rồng hay tạc tượng, người ta cẩn thận không để rồng cúi xuống mà bao giờ cũng ngẩng đầu cao, ngó lên trời.
Đối lại với đầu rồng là đít vịt, theo ông Tú Vị Xuyên:
Trên ghế bà đầm ngoi đít vịt
Dưới sân ông cử ngỏng đầu rồng…
Chính rồng Việt Nam cũng khác nhau tùy theo thời đại mà rồng xuất hiện như rồng thời Lý thì thể hiện sự nhẹ nhàng, rồng thời Trần thì khỏe mạnh, thân hình to lớn vì dưới thời Trần, người Việt đã phải ba lần chiến tranh với quân Nguyên.
Rồng Việt Nam và Trung Hoa không có cánh nhưng bay được. Trong khi rồng Tây phương được mô tả là một giống bò sát có vẩy, đuôi dài, miệng phun ra lửa, có cánh. Đầu những con rồng Tây phương có đặc tính là nếu bị chặt thì liền mọc ngay ra đầu khác. Rồng Tây phương trong các truyện cổ thường được trao cho công việc canh giữ kho báu, lâu đài hay người đẹp.
Rồng Trung Hoa và Rồng Việt Nam
Rồng Tây Phương và Rồng Nhà Mạc
Rồng Tây phương có tính xấu là hay bắt nạt phụ nữ khiến các tay hiệp sĩ (dragon slayer) có việc làm là đi kiếm rồng để giết, lấy lòng các nàng mà dụ các nàng theo mình.
Đã có lúc thế giới có nhiều giống rồng kinh khủng lắm nhưng những con khủng long này đã tuyệt giống từ lâu, trước khi có loài người. Tuy nhiên, nếu khủng long không chết vì những tảng vẫn thạch khổng lồ rơi xuống trái đất làm bụi bay mù trời, ánh nắng không chiếu được xuống khiến trái đất bị một trận lạnh khủng khiếp thì con người cũng săn và giết khủng long để ăn thịt cho đến tuyệt giống. Ngày nay, chỉ còn dấu tích của những con rồng kinh khủng này nơi những bộ xương hóa thạch của chúng.
Rồng Kodomo
Ở một hòn đảo thuộc Indonesia, đảo Komodo, có một loài kì đà khổng lồ được đặt tên là rồng Komodo (Varanus komodoensis). Những con kì đà này có thể dài tới 3 mét được cho sống tự do trên đảo vì nguy cơ tuyệt giống. Kì đà Komodo rất khỏe, có thể tấn công heo rừng, hươu nai và luôn cả trâu bò trên đảo. Chúng phục kích tấn công bằng cách cắn những con thú này và sau đó đợi khoảng một hay hai ngày cho các vi trùng trong nước dãi của chúng làm cho những con mồi chết vì nhiễm trùng trước khi tìm đến ăn thịt. Hiện còn khoảng năm hay sáu ngàn con rồng kì đà Komodo sống trên mấy hòn đảo thuộc trung bộ Indonesia.
Puff, The Magic Dragon
Rồng phun lửa ở Việt Nam gọi là Hỏa Long, tên Mỹ là Puff, The Magic Dragon, thực ra là những chiếc AC-130 hay AC-47 Spooky được gắn 3 đại liên gartling 7.62mm bắn được 18,000 ngàn viên mỗi phút, đại bác 150mm đặc biệt để chống biển người.
Rồng Việt Nam có sừng, mắt trắng đục gọi là long nhãn. Long nhãn ăn được, bóc ra phơi khô làm chè nhãn nhục ăn ngon chịu hết nổi.
Mắt rồng tức là long nhãn cũng có thể dùng để dụ phụ nữ:
Cô kia cắt cỏ bên sông
Có muốn ăn nhãn thì lồng sang đây
Sang đây anh nắm cổ tay
Anh hỏi câu này : "Có lấy anh không…"
Long nhãn thấy nhiều ở Hưng Yên. Long An nghe tưởng như longan, là long nhãn mượn của người Hoa cho du nhập vào tiếng Anh. Có điều tỉnh Long An lại không có nhãn.
Ở Hải Dương vẫn còn mấy con rồng mầu vàng chuyên làm bánh đậu xanh, mở tiệm lấy tên là Bảo Hiên Rồng Vàng. Bánh đậu xanh mà có ấm trà ngon thì ăn hết biết luôn.
Long Beach là bờ biển rồng nhưng không thấy rồng đâu, chỉ thấy đầm mặc bikini đi ngồn ngộn trên bờ trông rất sốt ruột. Long Beach chắc mượn từ tên Long Hải của Việt Nam. Long Hải ở gần Long Điền, một quận của Phước Tuy. Long Hồ là một doanh trại của Nguyễn Cư Trinh đóng tại làng Tầm Bào của Thủy Chân Lạp mà Nặc Tôn dâng cho chúa Nguyễn năm 1757 nay thuộc tỉnh Vĩnh Long. Long Hưng là nơi có lăng tẩm của các vua nhà Trần thuộc phủ Tiên Hưng tỉnh Thái Bình. Tỉnh Long Khánh thì nguyên là một phần của tỉnh Biên Hòa trước năm 1957. Long Mỹ là một quận của tỉnh Phong Dinh sau nhập với các quận khác của Kiên Giang để thành tỉnh Chương Thiện. Long Thành là một quận của tỉnh Biên Hòa. Ai sinh ra ở đây thì nổ (?) dữ lắm vì Long Thành có một kho đạn rất lớn.
Nhiều vị vua Việt Nam cũng lấy hiệu là Long như Long Khánh nguyên là niên hiệu của vua Trần Duệ Tông (1374-1377). Long Chương Thiên Tự là hiệu của vua Lý Thánh Tông (1066-1067). Long Đức là hiệu của vua Lê Thuần Tông (1732-1733). Long Phủ là hiệu của vua Lý Nhân Tông (1101-1109). Long Thụy Thái Bình là hiệu của vua Lý Thánh Tông (1054-1072).
Long Nữ là vợ của Kinh Dương Vương, mẹ của Sùng Lãm tức là Lạc Long Quân, má chồng của Âu Cơ, bà nội của một trăm cái trứng mà Âu Cơ đẻ ra.
Long Nhương Tướng Quân là chức quan của Nguyễn Huệ do Nguyễn Nhạc phong cho vào năm 1778.
Râu rồng, long tu, làm từ lông mũi của phụ nữ như chính chồng của nàng đã khen lấy khen để:
Lỗ mũi em tám gánh lông
Chồng yêu, chồng bảo râu rồng trời cho...
Cổ Rồng nằm ở tỉnh Thái Bình trong khi Hàm Rồng lại nằm ở Thanh Hóa. Tại đây có một cây cầu, cầu Hàm Rồng, bắc ngang qua sông Mã giữa hai hòn núi là núi Rồng và núi Ngọc.
Xương rồng đem chôn xuống đất biến thành cây ở sa mạc, nhánh có gai, không cần nước vẫn sống được, người Mễ dùng để nấu vài ba món mà người viết chưa được ăn thử bao giờ nên không biết ngon dở ra sao.
Long diên hương là nước dãi của rồng thực ra là óc cá voi, một vị thuốc bắc . Long đờm thảo là một loại cỏ sống lâu năm khí lạnh, vị đắng. Long não là một loại cây to, lá giòn, cuống dài, có tuyến nhỏ ở đáy gân, mùi thơm, hoa vàng có ba đài, ba cánh, chín tiểu nhị toàn cây có chất chương não tức là camphre. Long não được dùng để giữ cho váy ngắn, váy dài, quần áo lót khỏi bị gián cắn. Long tu thái là một thứ rong biển. Sữa rồng chúa (?) uống vào thân thể sẽ mọc nhiều vẩy nên không thấy đóng hộp bán cho người thích mọc vẩy mua về uống chơi.
Buổi tối rồng đi ngủ trên giường đàng hoàng nhưng hay bị mấy ông cậy là vua, xô rồng xuống đất, lấy chỗ ngủ rồi gọi đó là long sàng.
Chuyện đẩy rồng xuống đất được nghe thấy như trong bài xúc xắc xúc xẻ mà trẻ con hay hát trong đêm giao thừa cuối năm ở Việt Nam ngày xưa:
Bước lên giường cao
Có đôi rồng ấp
Bước xuống giường thấp
Có đôi rồng chầu…
Mấy ông vua thật quái ác, nhận cái mặt mình là mặt rồng mặc dù cái mặt rồng thì cũng chẳng đẹp đẽ gì. Mặt rồng là long nhan, tức là mặt vua. Cái áo mặc trong các dịp lễ lạc vua cũng gọi là long bào hay long cổn. Đi lạng quạng, không vững hay số vất vả cũng đổ cho rồng là long đong.
Khi nhà vua vui vẻ, mặt rồng hớn hở như lúc tìm thêm được vài em cung nữ đem về nhốt trong long lâu phụng các thì người ta mô tả là long nhan đại duyệt nghĩa là mặt rồng vui vẻ lắm. Trái với lúc hớn hở như vậy là những lúc mình rồng ể mình, long thể bất an, có thể long ngự thượng tân, cưỡi rồng lên trời tức là vua chết.
Ngay các thứ đồ vật khác vua chỉ đụng tay vào cũng thành … rồng cả. Như long án là cái bàn viết của vua. Long châu là thuyền rồng của vua. Long giá là limousine của vua. Mũi cao là long chuẩn hay long tị.
Rồng được coi là loài đứng đầu trong tứ linh: long, ly, qui, phụng. Trong số 4 con này, chỉ có con rùa, qui, là có thật. Ba con kia toàn là sản phẩm của tưởng tượng. Vậy mà rồng lại là con phách lối nhất. Rồng chịu lết đến nhà tôm chắc để nhờ vả chuyện gì, vậy mà vẫn làm oai, ra cái điều ta đây là vật linh thiêng, cao quí phải hạ mình đến nhà tôm, long hà. Nhưng cũng tùy từng thứ tôm chứ rồng đến nhà tôm hùm thì rồng mất giá ngay. Tôm hùm là món đắt giá, rồng nào sánh kịp. Đã ăn thử sushi làm bằng lobster chưa mà làm phách hão!
Thìn, ngoài tên của năm con rồng, còn có nghĩa là thuần nết, đằm thắm, giống tính tình của Kiều Nguyệt Nga trong Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu, như trong câu "Nguyệt Nga khi ấy càng thìn nết na". Cũng từ đó mới có những chữ như thìn tính, thìn nết, thìn ý, thìn từ. Trong tiếng Anh, người đàn bà bị gọi là Dragon Lady thì dữ dằn lắm, không hiền như Nguyệt Nga bao giờ. Imelda Marcos là một. Bà Ngô Đình Nhu cũng bị báo Mỹ gọi là Dragon Lady.
Nhưng dragon fly thì lại hiền khô, cả đời chẳng bao giờ hại được ai. Nó là con chuồn chuồn chứ chẳng bao giờ là con ruồi rồng cả. Duy có một con ruồi rồng dragon fly khác thì lại rất dữ tợn: đó là những chiếc A-37 của không quân Việt Nam Cộng Hòa trước đây. Những chiếc A-37 còn có tên là Dragon Fly mang được 1,230 kg bom đạn, 1 khẩu gartling bắn được 3 ngàn viên đạn 7.62 mỗi phút.
Nhắc đến Việt Nam Cộng Hòa thì phải kể Phủ Đầu Rồng là tên các nhà báo đặt cho dinh Độc Lập thời đệ nhị cộng hòa, nơi tổng thống Thiệu làm việc. Phủ phó tổng thống có lúc được đặt ở dinh Gia Long. Trường Gia Long trên đường Phan Thanh Giản thì không có gia đình rồng nào ở cả, chỉ có tiên nữ đến học khiến nhiều cậu Petrus Ký tốn rất nhiều xăng nhớt chạy solex và mobylette lượn qua lượn lại.
Dinh Độc Lập ở Sài Gòn chắc không xây trên long mạch nên cả hai nền cộng hòa đều mệnh yểu. Long mạch là chỗ đất tốt, nơi có rồng ở. Lý Công Uẩn tìm được long mạch nên chỉ 9 tháng sau khi lên ngôi (năm 1010) đã quyết định dọn thủ đô từ Hoa Lư đi Đại La vì đây là vùng đất địa lý có long bàn hổ cứ, nhất là sau khi nhà vua nằm mơ thấy rồng ở đó bay lên. Đại La được đổi tên thành Thăng Long. Rồng bay lên thì ở Hà Nội. Rồng hạ xuống thì lổn ngổn thành những hòn núi nhỏ ngoài biển ngày nay mang tên là Hạ Long. Long Biên là tên cũ của thành Thăng Long.
Bội Tinh Annam 1
Bội Tin Annam 2
Bội Tin Annam 3
Bội Tin Annam 4
Bội Tin Annam 5
Hồi Pháp thuộc, triều đình nhà Nguyễn dưới thời vua Cảnh Tông, niên hiệu Đồng Khánh, đã thiết lập Đại Nam Long Tinh Viện và đặt ra 5 loại huân chương gọi chung là Nam Việt Long bội tinh, hay Nam Long bội tinh mà tiếng Pháp gọi là L’Ordre du Dragon d’Annam hay L’Ordre du Dragon Vert. Còn L’Ordre du Double Dragon thì tiếng Việt gọi là Lưỡng Long bội tinh. Đây là cơ chế phong thưởng kim khánh cho triều thần nhà Nguyễn và người Pháp tại Việt Nam.
Các huân chương này tương đương với Bắc Đẩu bội tinh. Có 5 cấp mô phỏng theo huân chương của người Pháp với ruy băng , mề đay chữ triện , mầu sắc khác nhau để phân biệt. Bốn chữ triện ghi Đồng Khánh Hoàng Đế bất kể đó là huân chương do vua Khải Định hay Bảo Đại ban. Các huân chương này không còn được trao tặng sau năm 1950 khi Việt Nam được độc lập. Sau năm 1955, quốc trưởng Bảo Đại bị truất phế nên Đại Nam Long Tinh Viện cũng không còn nữa
Rồng bay, phượng múa là nét chữ bay bướm như chữ của chàng thư sinh trong chuyến đi chùa Hương với cô bé 15 tuổi, nét chữ chàng viết trong bài thơ liên hoàn mà "thầy tấm tắc khen hay, chữ đẹp như rồng bay." Rồng bay phượng múa là long phi phượng vũ.
Nếu nét chữ phóng khoáng, khỏe mạnh thì cách mô tả không phải là long phi phượng vũ mà là long khiêu, hổ ngọa, tức là rồng nhẩy, hổ nằm.
Rồng đẻ trứng nhưng không thấy nói rồng ấp trứng như thế nào ngoại trừ trong một câu của bài xúc xắc xúc xẻ như đã dẫn ở trên. Có thể rồng đẩy cho tiên lo chuyện đẻ đái nên rồng lấy tiên, thì tiên lo việc đẻ. Tiên đẻ ra một bọc trăm trứng "grade A". Trứng sau 7 ngày nở ra một trăm con, năm chục theo cha xuống biển, năm chục theo mẹ lên núi để thành thuyết long phụ, tiên mẫu, cha rồng, mẹ tiên tức là chuyện Lạc Long Quân lấy bà tiên Âu Cơ đẻ ra dân Việt Nam. Đến gần đây vẫn còn nhiều người bỏ mẹ Âu Cơ xuống núi, theo cha Lạc Long ra biển để thành boat people đi tị nạn. Nhờ có dòng giống tốt đẹp như thế, cha rồng, mẹ tiên, long sinh long, phượng sinh phượng, trứng rồng lại nở ra rồng, liu điu lại nở ra dòng liu điu nên người Việt Nam mới nam thanh nữ tú như ngày nay, người nào cũng lộ ra vẻ đẹp, gặp toàn những điều may mắn như trong câu nói của người xưa long phụng trình cát hay long chương, phụng tư là đẹp như rồng, như phượng.
Long hành hổ bộ là dáng đi oai vệ như rồng, như hổ. Dáng đi này là dáng đi của con rồng nhỏ họ Lý như cảnh chàng đi trong Mãnh Long Quá Giang hay Tinh Võ Môn. Lý Tiểu Long chết lảng xẹt năm 1974 đến nay vẫn còn nhiều người thương tiếc.
Bruce Lee - Lý Tiểu Long
Phóng long nhập hải là thả rồng ra biển cũng cùng nghĩa như câu thả hổ về rừng, đúng là cảnh long vân gặp hội như rồng gặp mây hay long vân khánh hội.
Trong tiếng Anh có một idiom với danh từ dragon, đó là to chase the dragon nghĩa là phi bạch phiến. Trong tiếng lóng của người Mỹ, dragon có nghĩa là bộ phận của người đàn ông. Từ đó, có thành ngữ to drain the dragon là tháo nước cho rồng tức là đi tiểu.
Peter Paul và Mary
Một bài ca rất nổi tiếng do ban Peter Paul và Mary thu thanh được trẻ em thuộc lòng lại chính là một bài hát viết về chuyện hút sách:
Puff the magic dragon, lived by the sea
And frolicked in the autumn mist in a land called Honah Lee. Little Jackie paper…
Puff là hít vào, thở ra phì phò. Lived by the sea không phải là sống gần biển mà là sống vì C, viết tắt của cocaine. Honah Lee là thiên đường, như chữ Shangri La. Paper là giấy vấn cần sa…
Lan man chuyện con rồng xin kết ở đây để cho có rồng có phượng, cho đoạn kết tốt đẹp. Nói thêm sẽ bắt qua chuyện rắn, chuyện của năm Tỵ để bị hiểu lầm là long đầu, xà vĩ, đầu rồng, đuôi rắn thì không đẹp chút nào.
